Chayote / Kolczoch jadalny
Chayote znane w Polsce jako
Kolczoch Jadalny (
Sechium edule (Jacq.) Sw.) to bylina z rodziny dyniowatych wywodząca się z Ameryki Środkowej – nazwa
chayotli wywodzi się z języka Nahuatl używanego m.in. przez Azteków.
Daje jadalne kłącza (przygotowuje się je tak jak Jams), liście z których przygotowuje się zdrowotne napary (np. na nadciśnienie, arteriosklerozę czy nawet kamienie nerkowe) ale przede wszystkim zielone owoce podobne do gruszek tyle że większe, od 10 do 25 cm długości – jedna z jej nazw to
Dynia Gruszkowa (ang.
pear squash). Jej miąższ porównuje się do czegoś pośredniego między
ogórkiem, a
ziemniakiem – aby spotkać się w pół drogi,
jako substytut stosuje się zazwyczaj cukinię.
Podobnie się zresztą serwuje. Czasem na surowo, ale częściej po ugotowaniu lub uduszeniu. W
Meksyku chayote to m.in. składniki bogatego
Mole Chichilo. W kuchni Cajun i Kreolów z Luizjany, którzy używają nazwy
Mirliton, jest używany m.in. na obiad z okazji święta dziękczynienia, a w Brazylii (nazwa miejscowa to
Chuchu) i innych krajach ameryki południowej trafia do zup, sałatek, a także jest podsmażany.
Dzięki kolonizatorom kolczoch dotarł także na daleki wschód. W
Tajlandii gdzie obowiązują dwie nazwy
Sayongte i
Fak Maeo chętnie jadane są młode pędy. Podobnie w
Indonezji (nazwa
Labu Siam), tutaj niekiedy używa się ich jako składnika sałatki warzywnej
Lalab, a także dodaje do zupy z
tamaryndowca Sayur Asam. Na
Filipinach za to (nazwa
Sayote) jest składnikiem takich dań jak
Escabeche czy też
Giniling
Nazewnictwo
Meksyk:
Chayote
Gwtemala i Salwador:
Güisquil
Ekwador i Kolumbia:
Starprecianté, Citrayota, Citrayote
Brazylia:
Chuchu
Austraila:
Choko
Filipiny:
Sayote
Tajlandia:
Sayongte, Fak Maeo
Indonezja:
Labu Siam
Tajwan:
Lóng Xü Cài
Indie:
Chow Chow
Nepal:
Iskus
...
Sałata Głowiasta (łac. Lactuca sativa L. var. capitata) to najpopularniejsza sałata nie tylko w Polsce, ale i całej Europie. Jest odmianą Sałaty Siewnej i występuje w wielu wariantach (m.in. Boston, Bibb, Buttercrunch, and Tom Thumb). W Polsce najbardziej popularne są jej dwa rodzaje:
- Sałata Lodowa (Sałata Krucha) o liściach, twardych, pofałdowanych i zwiniętych w główkę podobną do kapusty. Ma mało wyrazisty smak, ale jej chrupka. Szczególnie lubiana jest w USA, gdzie spopularyzował ją m.in. McDonald.
- Sałata Masłowa o liściach miękkich i delikatnych, zwiniętych w luźną główkę.
...
Sałata Rzymska (łac. Lactuca sativa L. var. longifolia Lam.) to odmiana Sałaty Siewnej wywodzącej się ponoć z greckiej wyspy Cos – stąd też jej alternatywna nazwa Sałata Cos (ang. cos lettuce). Według alternatywnej teorii nazwa ta pochodzi od arabskiego określenia sałaty, czyli khus, i to właśnie zza Morza Śródziemnego miała ona trafić - przez Rzym - do Europy. Sałata rzymska na długie i mięsiste liście. Do dziś chętnie używana jest na Bliskim Wschodzie – podają ją nawet Żydzi w czasie Kolacji Sederowej, jako „gorzkie zioło” przypominające o egipskiej niewoli – ale przede wszystkim jest składnikiem wielu sałatek świata zachodniego – m.in. Sałatki Cezar. Jej cechą charakterystyczną jest fakt, iż inaczej niż inne sałaty bez problemu można ją podgrzewać, a nawet mrozić.
...
Sałata Siewna (łac. Lactuca sativa) uprawiana był już w starożytnym Egipcie. Ma przy tym kilka odmian: