Jesiotr
Jesiotr to obiegowa nazwa odnosząca się do wędrownych zwykle słodkowodnych ryb m.in. z rodziny łac. Huso oraz łac. Acipenser. Do pierwszej z nich zalicza się dwa słynne gatunki: sięgającą 100 kg wagi Kaługę (łac. Huso dauricus), która rzadko opuszcza wody Amuru, a przede wszystkim dwukrotnie większą i coraz bardziej zagrożoną Bieługę (łac. Huso huso) - ta zamieszkuje obszary od Morza Śródziemnego do Morza Kaspijskiego, a na tarło wędruje w górę rzek. Obie to ...
Panga
Panga to wyjątkowo niejednoznaczna nazwa obejmująca co najmniej kilka gatunków sumowatych ryb żyjących w słodkich wodach Azji Południowo-Wschodniej. Jest wśród nich m.in. znany także w akwarystyce
Sum Rekini (łac.
Pangasianodon hypophthalmus), a także gatunki łac.
Pangasius bocourti oraz
Pangasius pangasius. Pierwszy z nich, w krajach anglosaskich zwany
Basa, a w Europie kontynentalnej właśnie
Panga dochodzi
do 120 cm długości (w przypadku Suma Rekiniego ok. 140 cm).
Stały się słynne w pierwszej dekadzie XXI wieku, kiedy to Wietnamczycy hodujący je w Mekongu zaczęli zalewać Pangami rynki USA i Europy. Pojawiły się nawet oskarżenia, że warunki hodowli (ogromne zagęszczenie i brudna woda) oraz niewłaściwe karmy (z dodatkiem antybiotyków oraz hormonów) powodują, że jedzenie Pang jest wręcz szkodliwe dla ludzi. Testy robione przez sieci handlowe nie wykazały jednak zawartości związków toksycznych.
Panga to także nazwa odnosząca się do niespokrewnionej z azjatyckimi sumami, morskiej ryby występującej u wybrzeży południowej Afryki: łac.
Pterogymnus laniarius.
...
Okoń Nilowy
Okoń Nilowy, a właściwie
Lates Nilowy (łac.
Lates niloticus) to słodkowodna ryba występująca na znaczącym obszarze Afryki, od Egiptu, przez Etiopię, aż po Kongo. Jest to jednak z największych ryb słodkowodnych -
sięga 2 m długości. Do Europy trafia jako ryba świeża (mrożona) w postaci filetów i zwykle jest używany do pieczenia oraz smażenia. W Afryce ze względu na upalny klimat zazwyczaj się go wędzi, aby wydłużyć trwałość.
...
Tilapia / Tilapia nilowa / Mango Fish
Tilapia to cały rodzaj ryb z rodziny pielęgnicowatych wywodzących się z Afryki oraz Bliskiego Wschodu - słowo
tilapia w języku Buszmenów oznacza po prostu
rybę. Smaczne i zwarte mięso spowodowało znaczący wzrost popularności Tilapii jaki nastąpił w ciągu ostatnich dekad, co pociągnęło za sobą ogromny rozwój akwakultury (pod względem skali biznesu wartego 2 mld dolarów porównywalnej tylko z hodowlą
Łososi). Dziś
na 4 mln ton odławianych ryb, aż 3,4 mln pochodzi z farm (ponad połowa ryb trafia do USA). To też istotnie zmieniło konsumpcje poszczególnych gatunków. Wprowadziło monkulturę tzw.
Tilapii Nilowej (łac.
Oreochromis niloticus) zwanej
Mango Fish - nie należy mylić z
Mango Tilapią (łac.
Sarotherodon galilaeus), która stanowi odrębny gatunek tego samego rodzaju - obejmuje ¾ hodowanych gatunków, a sztucznie utrzymywana była już ponoć w starożytnym Egipcie. Zmarginalizowała znaczenie takich ryb jak
Tilapia Błękitna (łac.
Oreochromis aureus) czy też
Tilapia Mozambijska (łac.
Oreochromis mossambicus) - dziś poza Tilapią Nilową większość odławianych ryb to zresztą hybrydy różnych gatunków, a sama Tilapia Nilowa też jest krzyżowana.
Szybkorosnące Tilapie Nilowe dorastają do 60 cm długości oraz 4 kg wagi. Do sklepów najczęściej trafiają już jednak w postaci filetów.
...
Minóg
Minóg to nawet nie jest ryba. To tzw. bezżuchwowiec czyli rodzaj strunowca, który jest przy tym pasożytem przyczepiającym się do ryb. Minogi generalnie zamieszkują wody słodkie - np. Minóg Rzeczny, którego spotkać można np. w Wiśle - istnieje jednak gatunek Minoga Morskiego, który żyje w wodach przybrzeżnych, a w czasie tarła wpływa do ujścia rzek. Występują w Europie i mniejszym stopniu w Ameryce Północnej. Minóg Strumieniowy osiąga 20 cm, Minóg Rzeczny 50 cm, a ...
Śledź Rzeczny / Aloza / Parposz
Śledź Rzeczny to rzadko używana w Polsce nazwa odnosząca się do całego rodzaju ryb
Aloza (łac.
Alosa), a także jego poszczególnych gatunków wśród których jest właściwa
Aloza (łac.
Alosa Alosa) czy
Parposz (łac.
Alosa fallax). Wbrew nazwie są to ryby morskie. Żyją u wybrzeży Europy oraz Północnej Afryki i do ujść rzek i ich górnych odcinków wchodzą w trakcie tarła. Aloza podobna jest do
Śledzia. Ma ten sam spłaszczony i wydłużony kształt, ale jest znacznie dluższa -
Parposz dochodzi do 60 cm, a sama Aloza sięga 85 cm długości.
Wzięcie ma m.in. w kuchni
francuskiego wybrzeża oceanu atlantyckiego, gdzie się ja m.in. grilluje -
Alose Grillé sur les Sarments oraz zapieka ze
szpinakiem (
Alose de Loire a l’Oseille).
...
Żmijogłów Paskowany / Pla Chon
Żmijogłów Paskowany (łac. Channa striata) to ryba popularna w południowowschodniej Azji, szczególnie w Tajlandii, gdzie używa się nazwy Pla Chon. Zwykle dusi się ją (np. z trawą cytrynową i limonką kaffir) lub grilluje – popularna jest jako street food. Mięso żmijogłowa używa się m.in. do przygotowywania sosu rybnego.
Garnella
Garnella (łac. Crangon crangon) to morski skorupiak powszechnie klasyfikowany jako Krewetka. Nazywany jest zresztą Krewetką Piaskową, ze względu na fakt, że zamieszkuje piaszczyste płycizny. Obok Krewetki Północnej to najpopularniejsza krewetka odławiana na północnym Atlantyku. Jest od niej jednak nieco mniejsza - sięga 9 cm długości.
Sum Szerokogłowy (Wędrowny) / Pla Duk
Pla Duk to bardzo ceniona tajska ryba, a właściwie dwa gatunki: Sum Szerokogłowy (łac. Clarias macrocephalus) oraz Sum Wędrowny zwany też Długowąsem (łac. Clarias batrachus). Druga z wymienionych ryb w Polsce znana jest bardziej akwarystom niż kucharzom.
Krewetki
Krewetki to obok
Krabów największa rodzina morskich skorupiaków (łac.
Caridae), obejmująca prawie 3,5 tys. gatunków rozsianych po wszystkich wodach świata (także słodkich). Powszechnie w obrocie komercyjnym wyróżnia się
trzy typy krewetek: koktajlową, tygrysią oraz królewską, spośród których tylko
Krewetka Tygrysia (łac.
Penaeus monodon) jest odrębnym gatunkiem. To największa z krewetek trafiających na stoły – w Polsce znamy ją z kilkucentymetrowych okazów, niemniej regularnie dorasta do 25 - 30 cm. Zamieszkuje strefę Indo-Pacyficzną (zostały również zawleczone na Karaiby) i szczególną popularnością cieszy się w Azji Południowo-Wschodniej (oraz oczywiście jako produkt eksportowy) - dziś trzy czwarte odłowów pochodzi z farm hodowlanych.
Krewetki Królewskie w rzeczywistości nie są krewetkami, ale
Langustynkami drobniejszymi krewnymi
Langust, których cechą charakterystyczną są szczypce nie spotykanie u krewetek.
Z kolei
Krewetka Koktajlowa to nazwa czysto handlowa, odnosząca się do dowolnych małych okazów tych skorupiaków, które zwykle były przeznaczone do tzw. Cocktailu Krewetkowego.
W rzeczywistości większość krewetek sprzedawanych w Europejskich sklepach to
Krewetki Północne (łac.
Pandalus borealis) zwane też
Pandaletkami lub
Krewetkami Norweskimi - to ze względu na fakt, iż ich masowy odłów na początku XX wieku rozpoczęli Norwegowie. Dziś to właśnie te krewetki dominujące w Północnym Atlantyku stanowią 70 proc. tego co trafia na europejski rynek - nie są zbyt duże,
największe okazy sięgają 15 - 16 cm. Druga pod względem popularności jest
Garnella, zwana też
Krewetką Piaskową.
Azjatyckim odpowiednikiem Krewetki Północnej jest
Krewetka Białonoga zwana też
Białą Krewetką Paycficzną (łac.
Litopenaeus vannamei) sięgająca
23 cm długości - gatunek ten został też introdukowany w rejonie Ameryki Środkowej. Jest to gatunek hodowany i to na masową skalę, a jego odłowy są dwa i pół razy większe niż w przypadku wszystkich europejskich krewetek.
W Azji istotne znaczenie mają również niewielkie krewetki
Akiami (łac.
Acetes japonicus), zazwyczaj przeznaczane na pastę krewerkową.
...
