Spetzofai / Spetsofai (Grecki paprykarz)
Spetzofai czy też
Spetsofai (gr.
σπετζοφάϊ) pochodzi z portowego miasta
Volos, położonego gdzieś w pół drogi pomiędzy Atenami, a Tesalonikami – według mitologi
greckiej to właśnie tutaj Jazon zwodował swój statek Argos, ruszając na wyprawę po złote runo. W lokalnym języku
spetzofai znaczy mniej więcej to samo co w Polsce
paprykarz i jest to po prostu zapiekanka bazująca na
papryce. Podaje się ją zarówno jako przekąskę, jak i danie główne.
...
Sfougato (Ciasto jajeczne z cukinią i fetą)
Sfougato czyli tłumacząc na polski
płaskie ciasto to kwintesencja kuchni
greckich wysp, takich jak
Kreta. Ubogie w mięso, a za to obfitująca w warzywa, zioła, sery oraz
oliwę. Dziś Sfougato to typowe danie śniadaniowe, które jest tu traktowane jak omlet lub jajecznica.
...
Soutzoukakia / İzmir Köfte (Pulpety w sosie pomidorowym)
Soutzoukakia to pochodna czy też rodzaj
greckich Keftede oraz
tureckich Koft - nazywane są też
İzmir Köfte albo
Smyrneika, pulpetami ze
Smyrny (dawna, grecka nazwa
Izmiru), co wskazuje na miejsce pochodzenia tego dania. Sama nazwa jest grecka, ale wywodzi się od tureckiego
Sucuk stanowiącego określenie, krótkiej kiełbasy
Sujuk -
soutzoukakia to rodzaj zdrobnienia. Od koft nie odróżni sposób przygotowania samych kotlecików, ale fakt iż najczęściej są serwowane w sosie
pomidorowym. Jest to więc rodzaj klopsików. Soutzoukakia serwuje się z
pilawem, ew. tłuczonymi
ziemniakami.
Podobny przepis funkcjonuje w północno-zachodnim Iranie, w Tabrizie zdominowanym przez tureckich Azerów - istnieje nawet nazwa
Tabriz Kofta, w tym wypadku formuje się je raczej w kulki.
...
Bifteki (Kotleciki nadziewane fetą)
Generalnie panuje przekonanie, że
grecki Biftek to właściwie nadziewana
fetą wersja pokrewnych mu pulpecików
Keftede. Umieszczenie sera w mięsie powoduje, rzecz jasna, że staje się ono większe - zwykle Bifteki formuje się w rodzaj spłaszczonych i wydłużonych kotlecików, przez co bardziej podobne są do bliskowschodnich
Koft. Istotnym czynnikiem odróżniającym je od
Keftedes, jest raczej obowiązkowe użycie mięsa
wołowego. Bo jak sama nazwa wskazuej Bifteki to grecki odpowiednik anglosaskich
befsztyków tyle, że z siekanego mięsa (podobnie zresztą jak jest w polskiej tradycji kulinarnej), no i nadziewanych serem - jest to coś podobnego do amerykańskiego
Steka Salisbury.
...
Tiropites / Tiropitakia (Zapiekane pierogi z serem)
Tiropites czy też
Tiropitakia to nic innego jak
trójkątna pita, czyli paszteciki w kształcie trójkąta. Nazwę którą
Turcy i większość świata odnosi do płaskiego chlebka, nadziewanego mięsem i warzywami,
Grecy określają bowiem właśnie do swego rodzaju zapiekanych pierożków zawijanych w ciasto
filo. Podstawę ich farszu tradycyjnie stanowi ser. Często jest jednak wzbogacany o takie dodatki jak np.
szpinak - wówczas mamy już jednak do czynienia ze
Spanakopita.
...
Oktapodi Xitado (Marynowane ośmiorniczki)
Oktapodi Xitado (gr.
Χταπόδι ξυδάτο) czyli marynowana
ośmiornica to popularna
grecka przekąska trafiająca zazwyczaj do zestawu
meze - coś jak grzybki marynowane w Polsce. To typowe danie kuchni domowej, nie ma więc jednego przepisu - w każdej rodzinie robi się je po swojemu. Tradycyjnie zwykło się je serwować w
okresie postu.
W Podobny sposób można przygotować
kalmary.
...
Liście winogron
Liście winogron w kuchni krajów Bliskiego Wschodu, Turcji, Grecji i praktycznie całych Bałkanów używa się do wieków. Zastosowanie znalazły jednak także znacznie dalej, na Dalekim Wschodzie, gdzie używa się ich wymiennie z La Lot. Na terenach dawnego Imperium Osmańskiego używa się ich zwykle do dań typu Yaprak, czyli różnego rodzaju przekąsek których głównym motywem są właśnie liście winogron, którymi owija się różne dodatki - do tego typu meze należy Sarma ...
Dolma (Ryż z dodatkami w liściach winogron)
Dolma, a w liczbie mnogiej
Dolmades, oryginalnie to nadziewane warzywa, takie jak
pomidory,
papryka,
bakłażan czy
cebula - nazwa wywodzi się od
tureckiego czasownika
dolmak znaczącego
nadziewać. I tak do dziś wygląda zazwyczaj Dolma przygotowana na
bliskim wschodzie (ta wersja na filmie poniżej). Co więcej tradycyjnie tak samo nazywano nadziewane owoce morza, takie jak np.
ośmiornica. Z czasem nazwa Dolma zaczęła jednak zmieniać tak szerokie znacznie i utożsamiła się z tym co Turcy nazywają
Sarma, czyli
liśćmi winogron (rzadziej
kapusty) nadziewanymi różnymi dodatkami z
ryżem na czele (oba są zaliczane do wspólnej grupy dań zawijanych w liście czyli
Yaprak). W tej wersji rozprzestrzeniła się przede wszystkim w zachodniej części imperium osmańskiego, m.in.
Bałkanach oraz
Grecji, a także krajach na które Turcy mieli wpływ - polskim dziedzictwem są gołąbki, a do Szwecji przywiózł je Karol XII, któremu po przegranej bitwie pod Połtawą ucieczkę do Turcji zorganizował Stanisław Poniatowski.
Dolma nadziewana mięsem, serwowana jest na gorąco, z sosem, podczas gdy wegetariańskie jada się na zimno jako
meze.
...
