Kibbeh / Kibbe / Kubbeh (Krokiety z bulguru i jagnięciny)
Kibbeh popularny w całej kuchni lewantu jest przedmiotem sporu między
Syryjczykami i Libańczykami jako pretendentami do autorstwa tej przekąski. Przepisów na nie jest wiele – różniące się zarówno składnikami jak i sposobem ich przygotowania – najpopularniejsze są jednak te smażone z
bulguru i
jagnięciny. Nawet jednak w ich przypadku istnieją różnice. Nazwa Kibbeh wywodzi się od arabskiego słowa
kubbah które znaczy
kulka. Formuje się je jednak nie tylko w kulki podobne do pulpetów, ale także nieco wyciągnięte wrzecionowate krokiety, które Anglicy podczas II Wojny Światowej ochrzcili mianem
Syryjska Torpeda.
Te same kotleciki można zresztą spotkać także w
Turcji: tam noszą nazwę
İçli Köfte.
Są też inne warianty Kibbeh: rybne
Kibbeh Samak i przygotowane w formie zapiekanki
Kibbeh Bil Saniyeh.
...
Shorba al-Adas (Zupa z soczewicy)
Shorba al-Adas to bardzo prosta zupa, na
bliskim wschodzie znana od bardzo, bardzo dawna. Wspomina o niej już stary testament – syn Izaaka,
Ezaw zmęczony po całodziennej pracy, właśnie za miskę zupy z
soczewicy oddał swoje prawo pierworodnego podstępnemu
Jakubowi. Wiek przysporzył jej także bardzo wiele wersji: w niektórych soczewicę mieli się na puree, stosuje się różne zestawy przypraw takich jak
kmin czy
mięta, a niekiedy zaciąga się
jogurtem aby była bardziej kremowa. Co więcej zupa funkcjonuje zarówno w wersji wegetariańskiej, jak i mięsnej.
...
Hummus (Puree z ciecierzycy)
To
libańskie puree z
ciecierzycy, jest dziś jedną z podstawowych specjalności
koszernych barów na całym świecie. To pokazuje, jak ogromną karierę we wschodniej części morza śródziemnego zrobiła skromna przystawka, która tradycyjnie stanowi element
meze.
Hummus, który swą nazwę wywodzi od arabskiego słowa
himmas oznaczającego ciecierzycę, pierwszy raz w historii
Damaszku został wspomniany około 300 lat temu. Podobne puree z dodatkiem sezamu jadane było już jednak
na dworze Saldyna.
...
Baba Ghanoush / Moutabbal (Puree z bakłażana)
Baba Ghanoush czyli swego rodzaju puree z pieczonego
bakłażana, to jedno z najpopularnieszych przystawek (
meze) serwowanych w
Libanie - inna nazwa to
Moutabbal, który niekiedy przyprawiany jest na ostro. Popularność zdobył zresztą w całym regionie – w Egipcie serwuje się go jako przystawkę, a w
Turcji znany jest jako
Patlıcan Salatası czyli sałatka z bakłażana. Szeroki obszar występowania Baba Ghanoush powoduje, że nie ma jednej ścisłej receptury na to danie. Nie wszędzie dodaje się
Tahiny (np. w
Izraelu często zastępuje się ją
majonezem), a niekiedy jogurt aby uczynić je bardziej delikatnym. Także
pietruszka nie jest obowiązkowa i często zastępuje się ją
kolendrą.
Podobnymi przystawkami są także
grecka Melitzanosalata, pendżabski
Baingan Bartha oraz grecko-turecki
Köpoğlu/Kyopoolu.
...
Hallum (Smażony ser)
Halloumi to
ser o
greckich korzeniach. Popularny jest jednak na całym bliskim wschodzie gdzie znany jest pod nazwą
Hallum. Jada się go zarówno jako zimną przystawkę jak i pieczony na grillu lub smażony na patelni. W ten sposób serwuje się go m.in. w
Libanie, gdzie do smaku dodaje się mieszanki przyprawowej
zaatar.
...
Pot au Feu (Wywar z mięsem)
Pot au Feu to jeden z najbardziej podstawowych dań kuchni
francuskiej.
Garnek na ogniu, bo tak wprost tłumaczy się jego nazwę to po prostu długo gotowany bulion
wołowy. Sam bulion serwuje się z dodatkiem
ziemniaków lub makaronu, a mięso i warzywa można podać oddzielnie. Dań tego typu sporo można znaleźć w całej Europie, poczynając od polskiego rosołu. Celebra z jaką powstaje Pot au Feu bardziej przywodzi jednak na myśl tak mocno zakorzenione kulturowo dania jak
austriacki Taffelspitz (także tutaj mile widziane jest używanie kostek ze szpikiem i podobny jest sposób podania) czy też
włoskie Bollito Misto. Co więcej swój klasyczny obiad rodzinny Francuzi pozostawili nawet w indochińskich koloniach. Dziś wraca w postaci popularnego, wietnamskiego bulionu
Pho.
Pot au Feu rzecz jasna nie musi być dostojnym niedzielnym daniem. Czasem po prostu gotuje się je tylko dla pozyskania wywaru, który później można użyć jako bazę innych zup lub sosów (chociaż typowym francuskim czystym bulionem jest
Consomme). Na bazie wywaru można nawet robić galaretę. Dlatego do przygotowania Pot au Feu konieczny jest dodatek kości oddających sporą ilość żelatyny.
...
Şakşuka (Zapiekanka warzywna z bakłażanem)
Şakşuka to rodzaj
tureckiego Ratatouille, a niektórzy przekonują, że nawet jego pierwowzór (jej protoplastki można natomiast szukać w
tunezyjskiej Chakchouka). Wybór warzyw z
bakłażanem w roli głównej - poza nim dodaje się to co akurat świeże i dostępne:
pomidory,
papryki czy też
cukinie - jest smażony, grillowany, zapiekany ewantualnie duszony.
Poniżej wariant zapiekany.
Şakşuka to stara tradycja sięgająca rozkwitu imperium osmańskiego - zwykle przygotowano ją w glinianym naczyniu
güvec.
Zazwyczaj serwuje się ją jako
meze, ewentualnie dodatek do mięs.
Do Şakşuki najczęściej podaje się z drożdżowe pieczywo lub placki - np.
pitę - które dobrze wchłaniają warzywny sos, wyciekający w czasie pieczenia.
...
Kekik / Thymbra / Satureja / Coridothymus
Kekik to dość myląca turecka nazwa odnosząca się głównie do tymianku. Jako, że Turcy klasyfikację przypraw nie robią botanicznie, ale ze względu na zawartość olejków eterycznych. Stąd mianem Kekik może być także Majeranek nazywany Alanya Kekiği czyli kekikiem (tymiankiem) z Alanyi. Poza tym dotyczy to też zwykłego Oreganu, Cząbru oraz dwóch mniej znanych ziół. Pierwsza to rosnąca w Azji Mniejszej i na wybrzeżu Lewantu mocno aromatyczna Thymbra: jedna z jej odmian ...
Połączenie jogurtu z ogórkiem zazwyczaj kojarzy się z greckim Tzatziki czy też tureckim Cacik. Na bliskim wschodzie sos ten robi się także w wersji na tyle rzadkiej, że powstaje zupa. Tak jest właśnie w przypadku libańskiej Sherbet Khyar Bi Laban - sama libańska wersja sosu z jogurtu i ogórka nosi nieco krótszą nazwę Khyar Bi Laban (sherbet znaczy zupa), a przygotowuje się ją analogicznie do tureckiego cacika.
Zupa jogurtowa to szczególnie dobry posiłek na okres upałów - przepis poniżej.
...
Każdy z krajów wschodniej części morza śródziemnego ma swoją wersję tzw. wiejskiej sałatki. Grecy mają swoją Horiatiki Salata, Turcy Çoban Salatası, a na wybrzeżu lewantyńskim przygotowuje się Salatah Lebanieh czyli sałatkę libańską. W Libanie to codzienność, przystawka podawana do każdego rodzaju dania lub jako meze.
...