Pisan Kruh
Pisan Kruh to rodzaj słoweńskiego chleba. Jego cechą charakterystyczną jest to, że wyrabia się go z trzech różnych rodzajów ciast - z mąki pszennej, kukurydzianej i gryczanej. Zagniata się je warstwami.
Prežganka (Zupa z zasmażki z kminkiem)
Prežganka to jedno z najmniej skomplikowanych dań kuchni
słoweńskiej. Prosta zupa, która długi czas stanowiła jedzenie ubogich. Jej bazą jest dobrze zrumieniona, brązowa zasmażka - stąd nazwa,
prežgan oznacza bowiem czasownik
palić czy też
przypalić. Poza nią treści i smaku nadają jej jajka i
kminek.
...
Ričet / Ritschert (Eintopf z pęczakiem)
Słoweński Ričet czy też
austriacki i bawarski
Ritschert to ta sama potrawa jednogarnkowa (
eintopf), której ślady archeolodzy odnaleźli na stanowiska z epoki brązu (na terenie kopalni soli w
Hallstatt). Pierwsze archiwalne wzmianki pochodzą z końca XV wieku, a sama potrawa znalazła się w datowanej na 1534 rok książce kucharskiej wydanej w klasztorze w
Tegernsee. Źródłosłów nazwy nie jest jasny ale ma wywodzi się od szwabskiego określenia płytek używanego do pieczenia potraw - chociaż samo
rutschen oznacza coś
śliskiego, łatwego do przesuwania, więc w domyśle może chodzić o tłustość potrawy, ewentualnie łatwość jej jedzenia lub przygotowania. Rzeczywiście przyrządzenie samego dania nie sprawia wiele trudności. Bazą jest
pęczak, do którego dodaje się warzywa i przyprawy, oraz wędzona lub suszona
wieprzowina. Konsystencja bywa różna - od gęstej zupy, aż po zestaw gotowanych warzyw z dodatkiem mięsa.
W austriackiej
Karyntii gdzie danie jest popularne używa się też nazwy
Gerstbrein - stąd wzięła się też alternatywna słoweńska nazwa
Ješprenj.
Poniżej przepis na karyncki Ritschert.
...
Ajmoht / Obara (Słoweńska zupa gulaszowa)
Ajmoht czy też
Obara to z grubsza rzecz biorąc dwie nazwy właściwie tego samego
słoweńskiego dania, o którym wspomina się już w późnym średniowieczu. Oba określenia tłumaczy się zazwyczaj jako
gulasz czy też
ragout. W istocie są to mięsne zupy, które z biegiem lat zrobiły się znacznie bardziej warzywne niż pierwotnie. Tradycyjnie serwuje się je z
kaszką kukurydzianą žganci.
...
Mavželj
Mavželj to już coraz bardziej zapomniany, słoweński specjał kulinarny rodem ze Słoweńskiej Karyntii i Górnej Krainy. Przygotowywana jest na bazie gotowanych wieprzowych podrobów, głównie głowizny. Posiekane, doprawione i wzbogacone m.in. cebulą formuje się w kulę i zawija w siatkę z wieprzowego żołądka. Póżniej Mavželj jest zazwyczaj pieczone.
Matevž (Puree z fasoli i ziemniaków)
Matevž to jedno z podstawowych dań XIX wiecznej,
słoweńskiej biedoty. Puree z
fasoli i
ziemniaków pierwotnie miało wiele różnych nazw
Krompirjev Mož (ziemniaczany człowiek),
Medved (niedźwiedź) czy też
Divji Mož (dziki człowiek), co miało wskazywać na prostotę i sytość dania. Dzisiejsze Matevž wywodzi się od słoweńskiego imienia znaczącego zarówno Macieja jak i Mateusza, ale chodzi w nim o sformułowanie
Imeti matevž(k)a czyli
mieć kaca. Jest to bowiem dobre danie na "drugi dzień", kiedy szybko trzeba zaspokoić głód.
Teoretycznie przed gotowaniem fasolę powinno się dusić, w związku z tym że Matevž często przygotowuje się
ad hoc można posłużyć się tą z puszki. Najlepiej serwować z kiszoną kapustą.
...
Bujta Repa (Potrawka wieprzowa z marynowaną rzepą)
Bujta Repa to jedno z najbardziej tradycyjnych dań kuchni
słoweńskiej. W największym stopniu związane jest z rejonem
Prekmurje, położonym w północno-wschodniej części kraju. Nazwa
bujta wywodzi się od słowa
bujiti czyli
bić - danie tradycyjnie robiło się bowiem
podczas jesiennego świniobicia. Tradycyjnie używało się tłustych kawałków mięsnych takich jak policzki
wieprzowe,
boczek, karczek i słonina. Do mięsnej potrawki dodaje się marynowanej
rzepy (stąd drugi człon nazwy), a dla zagęszczenia konsystencji dosypuje się jeszcze
jaglanej kaszy oraz zasmażki.
...
Belokranjska Povitica
Belokranjska Povitica to spiralnie skręcone, zrolowane ciasto nadziewane serem wymieszanym z jajkami. To specjalność kuchni słoweńskiej, a w szczególności leżącej przy południowej granicy Białej Krainy czyli Bela Krajina. Od niej wywodzi nazwę - słowo povitica można tłumaczyć jako rolada. Charakterystyczne, że ciasto zaprawiane jest winnym octem.
Mlinci
Mlinci to nazwa jadanych w Słowenii i Chorwacji cienkich placków przygotowywanych z mąki, wody i soli. Często przed podaniem dodatkowo podsmaża się je w drobiowym tłuszczu. W Chorwacji popularnym daniem są Mlinci podawane z plastrami pieczonego idnyka.
Češnjovka
Jak można się domyślać z samej nazwy Češnjovka, cechą charakterystyczną tej bałkańskiej kiełbasy jest duża zawartość czosnku. To produkt regionalny charakterystyczny dla doliny rzeki Sawa, zwanej Posaviną, która ciągnie się przez wszystkie duże kraje byłej Jugosławii: od Słowenii, przez Chorwację, Bośnię, aż do Serbii, gdzie Sawa w stołecznym Belgradzie łączy się z Dunajem (w Chorwacji np. jest charakterystyczna dla regionu Banovina).
Češnjovką przygotowuje ...
