Pasta alla Boscaiola (Makaron z sosem grzybowym)
Boscaiola to nazwa popularna nie tylko na półwyspie apenińskim, bo często tak właśnie chrzczone są restauracje z
włoskim jedzeniem również w Polsce. Brzmi całkiem swojsko ale intuicyjne próby tłumaczenia na niewiele się zdają.
Bosco to po włosko
las, a przyrostek
-iolo dodaje się przy określaniu zawodu, którego nazwa pochodzi od rzeczownika - w gastronomii najsłynniejsi są
pizzaiolo, czyli specjaliści od zagniatani pizzy. Stąd
boscaiola to zasadniczo leśnik, gajowy, ale także drwal. Nie oznacza to jednak, że ten sos do makaronu zajadali leśni ludzie w przerwie od rąbania drewna. Nazwa wiąże się raczej z faktem, że kluczowym składnikiem
Pasta alla Boscoiola są leśne grzyby, których smak podbija dodatek
boczku, a właściwie
pancetty. Tradycyjnie sos wzbogaca się
pomidorami, coraz częściej zamiast nich (albo obok nich) dodaj się śmietany, która tradycyjnie dobrze pasuje do grzybów.
W przeciwieństwie do np.
sosu bolońskiego nie ma określonych zaleceń odnośnie jaki makaron używać do sosu - może być to zarówno krótkie
penne jak i długie
tagliatelle.
...
Maratelli
Maratelli to najpopularniejsza odmiana
włoskiego ryżu typu
Semifino. Wyhodowana została na progu I Wojny Światowej, we wschodniej części
Piemontu, a jego ojcem chrzestnym był miejscowy rolnik Mario Maratelli. Ryż szybko zyskał uznanie w całych Włoszech - Maratelli został nawet odznaczony przez króla Wiktora Emanuela III - i szybko stał się jedną z popularniejszych odmian. Już przed II Wojną Światową stanowił 6 proc. wszystkich upraw.
Marateli jako Semifino ma ziarna mniej trwał niż odmiany Superfino, takie jak
Arborio czy
Carnaroli. Nie mniej także jego używa się do
risotta (podobnie jak np.
Vialone). Jest jednak bardzo uniwersalny, bo dodaje się go też do wszelkich zup, m.in. różnego rodzaju
Minestrone.
...
Carnaroli
Carnaroli przez wielu uważanych jest za króla
włoskiego ryżu - dystansuje pod tym względem zarówno popularne
Arborio i mniej znane za granicą
Vialone Nano. Jest to długie i grube ziarna najwyższej cenionej odmiany
Riso Superfino - od pozostałych różni się nie tylko dłuższym ziarnem, ale także większą zawartością skrobi oraz mocniejszą teksturę. To właśnie one są dedykowane do przygotowania
risotto. Carnaroli jest specjalnością dolnego Padu. Rośni w
Lombardii, w okolicach Pawii, a także w
Piemoncie (m. Vercelli) i swój wysoki status zawdzięcza m.in. właśnie obecności w jadłospisie najbogatszych regionów Włoch.
...
Trancio di Salmone (Łosoś zapiekany)
Trancio po włosku tłumaczyć należy jako kawałek, np. pizzy. Jako nazwa dania odnosi się jednak do ryby przygotowywanej w kawałkach. Najczęściej jest to łosoś Trancio di Salmone lub tuńczyk Trancio di Tono. Nie ma przy tym ścisłego sposobu jej przygotowania. Może to być ryba z grilla (alla griglia), z patelni (in padella), z pieca (al forno) albo w papilotach (al cartoccio).
Tagliata (Stek wołowy)
Jeśli mowa o włoskich stekach w grę wchodzą dwa ich rodzaje: Bistecca z najbardziej znanym Bistecca alla Fiorentina (to przeróbka angielskiej nazwy beefsteak) oraz bardziej rodzima w brzmieniu Tagliata. Ta nazwa wywodzi się od czasownika tagliare oznaczające cięcie (tak jak cięty jest makaron Tagliatelle). Tagliata to rodzaj żeński. Włosi swój wołowy stek bardziej niż z brytyjskim utożsamiają jednak z francuskim Entrecôte. Do jego przygotowania sięgają zwykle po ten ...
Ciabatta
Ciabatta to miała być
włoska odpowiedź na
francuską bagietkę. Zaczęło się w latach 70 i 80, kiedy lekkie pieczywo sąsiadów zaczęło zyskiwać na popularności jako materiał na bogate w dodatki kanapki - czyli włoskie
panini. We włoskiej wersji bułka jest nieco szersza i krótsza, ale za to cały czas na tyle płaska aby przeciąć ją wzdłuż i napełnić wędliną, serem i warzywami. Samo słowo ciabatta oznacza kapeć i taki też kształt (chociaż mocno powiększony) miała przypominać. Tak jak bagietka ciasto przygotowywane jest na bazie
pszennej mąki z dodatkiem drożdży, którym zawdzięcza duże dziury.
Jako pierwszego piekarza, który miał się zająć wypiekiem ciabatty wskazuje się
Arnaldo Cavallari z miasteczka
Adria położonego w okolicach
Wenecji. Miało to miejsce w 1982 roku. Ciabatta wypiekana jest jednak w całych Włoszech i każdy piekarz robi to na swój sposób. To raczej typ chleba.
...
Casarecce
Casarecce to
makaron rodem z Sycylii. Tradycyjnie był produktem gospodarskim przygotowywanym kiedy trzeba było przygotować posiłek - stąd nazwa:
casereccio oznacza
domowej roboty. To makaron w kształcie niezbyt długich niedomkniętych rureczek (niekiedy w przekroju ma także literę S). Może być przy tym karbowany ewentualnie mieć odciśnięty wzór. Przygotowuje się go wciskając patyczek w krótki kawałek ciasta i lekko go dociskając (tak jak na filmie poniżej).
Włosi zwykle używają go do gęstych sosów - mogą być zarówno
pomidorowe, jak i śmietanowe (chociażby
Carbonara) - bo zawinięty kształt kluska dobrze je zatrzymuje.
...
Quadratini / Nawasar
Quadratini to włoski makaron cięty w kwadraty, zwykle dość małe (tą samą nazwę mają jednak także kwadratowe wafelki). To odpowiednik polskich łazanek, który przy tym jest dość popularny w całym basenie Morza Śródziemnego. W niedalekiej Grecji podobny makaron można znaleźć pod nazwą Hilopites, a po drugiej stronie, w Afryce Północnej jest m.in. algierskie Makarfta i tunezyjski Nawasar - nazwa ta wywodzi się od nasra, srebrnej, kwadratowej monety używanej przez Arabów ...
Pollo alla Mele (Kurczak pieczony, faszerowany jabłkami)
Włochy nie bardzo kojarzą się z jabłkami. A jednak w Europie to obok Polski największy producent tych owoców. Sady z jabłkami to specjalność północnych, nieco zimniejszych rejonów kraju, takich jak
Dolina Aosty,
Trydent czy
Veneto. Są jednak też specjalne odmiany prosto ze słonecznej
Kampanii, takie jak
Melannurca. Dlatego
kurczaka z jabłkami
Pollo alla Mele jada się na całym półwyspie. Nie ma też jednego ustalonego przepis. Często są to kawałki piersi kurczaka duszone z jabłkami na patelni, można też zapiekać udka obłożone kawałkami owoców. Poniżej przepis na wariant bardziej odpowiadający rodzinnemu obiadowi - kurczak pieczony w całości z farszem jabłkowym.
...
Panettone
Na pierwszy rzut okaz Panettone wygląda trochę jak Babka Wielkanocna: całkiem spore, drożdżowe ciasto nadziewane rodzynkami (i innymi suszonymi owocami). Ten Mediolański chleb (pane) faktycznie jest daniem świątecznym, serwuje się go jednak nie przy okazji Wielkanocy lecz Bożego Narodzenia. To właściwie chyba najbardziej znana Włoska potrawa podawana na tę okoliczność. Panettone podaje się pokrojone w plastry z Crema di Mascarpone, kremem przygotowanym na bazie serka ...
