Chiński Imbir / Fingerroot / Temu Kunci / Kra chai
Nazwa
Chiński Imbir odnosi się właściwie do dwóch pokrewnych z sobą roślin
Boesenbergia Rotunda oraz
Boesenbergia Pandurata. One z kolei są jedną z czterech przypraw określanych mianem
Galangalu – Anglicy używają nazwy
Fingerroot, czyli
palczasty korzeń, bo faktycznie kłącza przypominają nieco palce. Najpopularniejszy jest w kuchni
indonezyjskiej, a szczególnie jawajskiej (nosi tu nazwę
Temu Kunci) oraz
tajskiej (
Kra chai,
Ka chai,
Gra chai,
Ka Aen) gdzie jest najczęściej stosowaną ostrą odmianą galangalu - dodaje się m.in do kwaśnej pasty
Nam Phrik Kaeng Som oraz leśnego curry
Kaeng Pa Mu. Często wykorzystuje się także do rybnych
curry.
...
Temu Rapet / Kunci Pepet
Temu Rapet (łac. Kaempferia rotunda) to przyprawa korzenna zwana też Białą Kurkumą. Bliżej mu jednak do Galangalu – jej nazwę tłumaczy się zresztą jako okrągły galangal – a szczególnie jego dwóch odmian: Kencur oraz Temu Kunci. Temu Rapet jest jednak znacznie rzadszą przyprawą, używaną praktycznie wyłącznie na archipelagu indonezyjskim.
Kencur / Proh horm / Waan horm / Sha Jiang
Kencur (łac.
Kaempferia galanga) to przyprawa korzenna zwana niekiedy także
Imbirem Aromatycznym lub
Imbirem Piaskowym ewentualnie bardziej poetycko
Lilią Zmartwychwstania. W istocie zalicza się do jednej z czterech przypraw określanych mianem
Galangal. Co istotne nazwa Kencur odnosi się niekiedy także do tzw.
Galangalu Mniejszego – obie różne gatunkowo przyprawy są bowiem często mylone. Jest ona powszechnie używana w
Indonezji (na Jawie oraz Bali - tutaj dodaje się do słynnego pieczonego drobiu
Betutu), a także w
Malezji gdzie dodaje się ją do potrawy
Nasi Ulam. W
Tajlandii obowiązują dwie jej nazwy (
Proh horm/Waan horm) ale nie jest powszechnie używana – jeśli już to raczej jako przyprawa suszona zwana także niekiedy
Proszkiem Laotańskim. W Chinach tymczasem używana jest botaniczna nazwa
Shan nai oraz handlowa
Sha Jiang.
...
Galangal Mniejszy
Galangal Mniejszy czyli
Alpinia Officinarum lub po polsku
Alpinia Lekarska ma bardziej intensywny i nieco słodszy,
cynamonowy smak od
Galangalu Wielkiego, co stanowi o jego popularności. W średniowieczu za sprawą Tatarów, którzy dodawali go do herbaty, trafił także do Europy i przez pewien czas był popularny szczególnie w jej środkowo-wschodniej części (także w Polsce gdzie ostatecznie został wyparty przez
imbir) jako przyprawa aromatyczna i zdrowotna do octów a także nalewek (np. rosyjska Nastojka, polska Gorzka Żołądkowa i poniekąd także Imbirówka).
Galangan mniejszy w Azji Południowo-wschodniej niekiedy utożsamiany jest z indonezyjskim
Kencur choć to zupełnie inny gatunek - tzw.
Kaempferia galanga. W tej pomyłce chodzi jednak po prostu o smak: glanganowi mniejszemu pod tym względem bliżej kencur, niż do swojego krewniaka galanganu większego.
...
Galangal Wielki (Chiński lub Tajski) / Langkuas / Kha
Galangal Wielki czyli
Alpinia Galanga w smaku najbardziej zbliżony do
imbiru choć delikatniejszy, a przy tym bardzo aromatyczny. Najpopularnieszy jest w
Indonezji,
Malezji, Laosie i
Tajlandi. Tutaj wchodzi w skład zup, przede wszystkim
Tom Kha Gai, ale także past
Curry. Z suszonego galangalu często robi się nalewki wspomagające trawienie. W Indonezji używana jest malajska nazwa
Langkuas (ew.
Langkwas) ewentualnie korzeń nazywany jest
Galangalem Korzennym a także
Laos. Krórkie
Kha to nazwa obowiązująca w Tajlandii oraz Laosie. W indyjskim Manipuri jest to
Kanghu, a dla Tamilów
Chittarattai.
...
Galangal / Galana / Galgant
To cała grupa przypraw korzennych z rodziny imbirowatych wywodzących się z Chin i Azji południowo-wschodniej, skąd wywędrowała na zachód do Indii i jeszcze dalej. Jest nieco podobny do
Imbiru: różni się kolorem – jest różowy – oraz bardziej pieprznym smakiem. Nie mniej obie przyprawy dość często używa się zamiennie.
Zazwyczaj jada się go świeżego.
Galangal nie jest to jednak tylko jeden typ korzenia.
...
