Koper Ogrodowy / Koperek
Koper Ogrodowy (łac.
Anethum graveolens) uprawiany był już w Babilonie. Karierę zrobił szybko we wschodniej części Morza Śródziemnego, gdzie używany był nawet jako środek płatniczy i dość szybko dotarł do Rzymu – tutaj serwowano go gladiatorom jako środek pobudzający. Dobrze przyjął się także w Polsce – zachwycał się nim Mikołaj Rej, który dodawał go do wszystkiego, nawet ćwikły – oraz w krajach
nordyckich, gdzie jest jednym z najważniejszych ziół – dodaje się go m.in. do ryb (
Gravlax i
Sill Dill to najbardziej znane zestawy), a także np. Raków i jest bazą sosu koperkowego. Orzeźwiający aromat ziela koprowego karierę zrobił nie tylko na zachodzie – popularny jest w
Turcji (tutaj też stanowi istotny element sosu:
Cacik), nawet w Azji Południowowschodniej, szczególnie w Laosie gdzie zastępuje m.in.
kolendrę – Tajowie nazywają go zresztą
Phak Chi Lao czyli
laotańską kolendrą.
Poza liśćmi cenione są także ziarna, w smaku przypominają
kminek z lekkim aromatem
anyżu. W Europie stosuje się je do marynat. Cenione są także w Indiach.
Zobacz:
Koper Włoski
...
Fenkuł / Koper Włoski
Fenkuł, czyli
Koper Włoski (po włosku
Finocchio – łac.
Foeniculum vulgare) to roślina z rodziny selerowatych o bardzo charakterystycznym
Anyżkowym aromacie i smaku. Wywodzi się z basenu Morza Śródziemnego i jak sama nazwa wskazuje szczególnie popularny jest we
Włoszech - etymologii należy szukać w zdrobnieniu łacińskiego
foenu oznaczającym
siano (chodzi o wygląd cienkich listków). Na południu półwyspu Apenińskiego rośnie dziko, a w regionach
Toskanii i
Emilli-Romagna uprawia się go bardziej systematycznie. Jest to zarówno zioło – nasiona, listki i łodygi - jak i warzywo. Bulwy jada się podobnie jak
kapustę, nasionami doprawia m.in. charakterystyczną toskańską kiełbasę
Finocchiona.
Fenkuł bardzo lubiany jest także w Grecji, gdzie również bardzo ceniony jest anyżkowy smak – patrz:
Ouzo. Nazywany jest tu
Marathos ze względu na to, że uprawiany jest przede wszystkim w okolicach
Maratonu. Używali go już starożytni jako lek na kaszel (ma dużo witaminy C), a także dla poprawienia wzroku oraz bóle reumatyczne.
Aromat fenkuła przypadł do gustu jednak nie tylko Europejczykom (do sałatek często używają go nawet Niemcy). Powszechnie uprawiany jest w całej Azji szczególnie w basenie Morza Śródziemnego. W
Libanie dodaje się go do omletu
Ijjeh, a
Tunezyjczycy z fenkuła przygotowują m.in. lekką sałatkę
Salata al-Bisbas oraz
Farfoucha Couscous. Jego popularność sięga nawet dalekiego wschodu: ziarna używane są w
Tajlandii (tutaj nazywa się
Yee Raa) oraz Chinach, gdzie dodaje się ich do przyprawy
Pięć Smaków.
Pokrewny Fenkułowi jest
Koper Ogrodowy, również wywodzący się z rodziny selerowatych.
...
