To rodzaj świeżej, podgotowanej kiełbasy (patrz: salsicce). Luganega (Luganica / Lucanica) wywodzi się z obszaru Basilicaty oraz Apulii, które w starożytnym Rzymie były określane mianem Lucania (alternatywna wersja wiąże tę kiełbasę z miastem Lugana w pobliżu jeziora Garda) – patrz: Salsiccia Lucana. Dziś jest to jednak raczej specjał północy Włoch – Lombardii, Trydentu oraz Wenecji. Ta wywodząca się z Lombardii najczęściej powstaje z połączenia tłustej i chudej wieprzowiny doprawionej pieprzem i innymi przyprawami. W trydenckiej Val di Fiemme za to dodaje się także mięso kóz i owiec – tradycyjnie była to forma utylizacji starych osobników – a w dolinie Vanoi wieprzowine mocno przyprawia się goździkami i cynamonem, wówczas nosi też nazwę Cauriota. Mięsem nadziewa się cienkie flaki. Salsiccia Luganega to doskonały dodatek do polenty. W Monzie tego typu kiełbasę wykorzystuje się do Risotto. W trydencie nadziewa się nią pierogi (z dodatkiem czerstwego chleba), gotuje z kapustą i jest istotnym składnikiem takich dań jak Tonco de pontesel oraz Smacafam.
Najbardziej znane kiełbasy to:
Lombardia
– Luganega
– Luganega di cavallo (z koniną)
– Lughenia di passola
Trydent
– Lucanica di capra o pecora (z koźliną lub baraniną)
– Lucanica mochena di cavallo (z konina)
– Lucanica mochena piccante (pikantna)
– Lucanica mochena stagionata Mochen
– Luganega cauriota affumicata o lucanica cauriota affumicata Cauriota (wędzona)
– Luganega secca della valle di cembra (suszona)
Veneto
– Luganega da riso (ryżowa)
– Luganega nostrana padovana
– Luganega trevigiana
– Luganeghe de tripan
– Luganeghe della Val Leogra
