Ten włoski przysmak to jedyny poważny konkurent francuskiego Roquefort. Wywodzi się z małej lombardzkiej wioski Gorgonzola, w tej sprawie nie ma jednak pełnej zgody. Pierwsze udokumentowane wzmianki o nim pochodzą z 879 roku, choć mówi się że produkcja zaczęła się w I wieku. Aż do początku XX wieku nie używana była jego obecna nazwa – określano go po prostu mianem Stracchino lub Stracchino Verde (zielone) czyli tak jak się dziś określa lombardzkie sery produkowane z zimowych udojów (Strachino). Tak jak Roquefort dojrzewa w jaskiniach Midi, to Gorgonzola swoją wyjątkowość zawdzięcza jaskiniom Valassina. Jeszcze istotniejszą cechą wspólną obu serów jest wykorzystanie tych samych grzybów Penicillium roqueforti przy ich dojrzewaniu. Programem ochrony regionalnej został objęty już w momencie stworzenia znaku DOP czyli w 1955 roku. Zakreślony wówczas obszar jego produkcji jest jednak dość szeroki. Obejmuje zarówno tereny położone w Lombardii jak i w Piemoncie – najwięcej producentów działa w tutejszej Novarze. Dlatego produkuje się go aż, 3 mln krążków rocznie.
Gorgonzolę produkuje się z nieodtłuszczonego mleka krów oraz kóz (ser z czystego koziego mleka to specjalność lombardzkich prowincjach Lecco i Alessandria oraz w piemonckiego Prealpi). Ma kremowy miąższ. Szlachetna niebieska pleśń nadaje temu serowi dość pikantny posmak – duzi producenci przyspieszają rozwój grzybów wkładając do sera miedziane druty. Dlatego jada się ją w towarzystwie mocnych czerwonych win z dodatkiem orzechów oraz jajek. Istnieją trzy główne rodzaje Gorgonzolli: dość łagodna Dolce i ostra Picanta króluje we Włoszech. Na rynek Europejski trafi przede wszystkim bardzo łagodna Gorgonzola Dolcelatte (po Włosku słodkie mleko).
