Ljutenica
Ljutenica ewentualnie
Lyutenitsa lub
Lutenica to jedna z kilku
bałkańskich past warzywnych. W porównaniu z popularnym
Ajvarem jest ona dużo bardziej ostra (
ljuto znaczy
ostre). W jej skład poza ostrą
papryką wchodzą
pomidory,
cebula,
czosnek,
pieprz,
sól,
oliwa i
cukier.
Ljutenicę wykorzystuje się zwykle jako przyprawa do mięs (najlepiej grillowanych) ewentualnie serów lub kanapek. Można ją jednak także potraktować poważniej, jako gotowy sos do ciepłego posiłku.
Sprawdź również:
Pindur
...
Maneštra (Chorwacka zupa warzywna)
Maneštra to zupa wywodząca się z
chorwackiej Istrii, a jednocześnie silnie powiązana z zupami warzywnymi typu
minestra, serwowanymi w sąsiednich
Włoszech (do 1947 roku Istria była zresztą częścią Włoch). Tradycyjnie jest przygotowywana na wiosnę. Podstawą zawsze były
ziemniaki i
fasola, a uzupełnieniem jedno z warzyw sezonowych -
kukurydzy,
cieciorka,
fenkuł lub
kapusta. W prostej wersji to potrawa wegetariańska. Czasami dodaje się do niej mięso co automatycznie awansuje Maneštre na danie główne. Tradycyjnie za wkładkę służyła szynka czyli
Pršut, a w najbardziej wykwintnej wersji słynny miejscowy
Istarski Pršut. To właśnie na nim gotuje się bulion, aby na końcu szynkę pokroić w plastry i serwować w zupie (tak jak na filmie).
Istotą tej zupy jest jej długie gotowanie. Minimum dwie godziny, choć tradycyjnie robiło się to od rana, aż do pory obiadowej.
...
Maraschino / Maraska
Włoskie Maraschino czy też
Chorwacka Maraska to rodzaj wiśniówki wywodzący się z dalmackiego miasta
Zadarze (po Włosku
Zara). Pierwsze przepisy na tę nalewkę pochodzą z XVI wieku. Przez wieki był to obszar kontrolowany przez
Wenecjan, więc nić dziwnego, że pierwszą destylarnię Maraski (
Factory Maraschino Drioli Zadar) w 1759 założył
Francesco Drioli (w 1821 swoją fabrykę założył także
Genuańczyk Hieronim Luxardo). Dzięki nim Maraschino szybko zawojowało rynek Włoski.
Po drugiej wojnie światowej wraz z utraceniem Zadaru przez Włochy, produkcja została zakończona. Odnowioną ją na półwyspie apenińskim – rodzina
Luxardo założyła nową destylarnię koło
Padwy, a
Drioli wrócili do
Wenecji i wybudowali zakład w pobliskiej
Mirze, zamknięty zresztą w latach 60-tych. Poza nimi ważnymi producentami była także rodzina
Valhov która przeniosła się
Casoni koło Modeny. Produkcję Maraschino wznowili też Jugosłowianie. Po przegranym procesie musieli jednak zmienić jej nazwę na Maraska.
...
Pelinkovac / Pelin
Pelinkovac to chorwacki bitter ziołowy, którego głównym składnikiem aromatycznym jest piołun - po chorwacku pelin. Jego moc waha się od 28 do 35 proc. Pelinkovac popularny w Zagrzebiu serwuje się z plasterkiem cytryny na lodzie. Najbardziej znane marki to Gorki List (zawiera wyciąg z 26 ziół), Maraska Pelinkovac (nie mylić z Maraską) oraz Badel.
Pelinkovac ma swoje odpowiedniki w Bułgarii (Pelin), Rumunii (Vin Pelin) oraz na Węgrzech (Unicum).
Travarica
Travarica to popularny w Chorwacji (szczególnie na Istrii) rodzaj Rakiji aromatyzowanej ziołami - po chorwacku travam oznacza tyle co trawa co można utożsamiać z liśćmi i gałązkami ziół, które pływają w butelce z alkoholem, oddając jej zielonkawo-złoty kolor. Gorzkawą bazę smakową nadaje wódce dodatek m.in. ruty zwyczajnej, która ma także działanie bakteriobójcze. Travaricę zazwyczaj serwuje się na początku posiłku.
Biska
Biska to rodzaj wywodzącej się z półwyspu Istria chorwackiej nalewki ziołowej przygotowywanej na bazie Rakiji. Recepturę tę pozostawili ponoć po sobie celtyccy druidzi, którzy przemierzali te tereny zanim opanował je Rzym. Charakterystyczna dla Biski jest dodatek jemioły (efektownie wygląda gałązka włożona do butelki z alkoholem), dzięki której nabiera aromatu i koloru. Bisce przypisuje się właściwości lecznicze – ma regulować krążenie. Najbardziej ceniona jest ...
Šurlice
Šurlice to domowy makaron wywodzący się z chorwackich wysp położnych w północnej części Adriatyku: Krk, Rabu, Cresu i Losinja (cały region nazywany jest Kwarner). Kluski przygotowuje się z rozwałkowanych, prostokątnych kawałków ciasta zwijanych wzdłuż, szerszego boku, tak aby uformować rodzaj niedomkniętego ruloniku – kształtem przypominają Paštrovski Makaruli, a jeszcze bardziej włoski Casarecce. Często serwuje się go z ciężkimi sosami mięsnymi, takimi jak ...
Fuži
Fuži to tradycyjny makaron wywodzący się z chorwackiej Istrii. Ma kształt płaskich kwadratów szerokości 3-4 cm, zwiniętych w rurkę, których dwa przeciwległe rogi są ze sobą złączone - tradycyjnie zwijało się je na drewnianym patyczku (np. trzonku drewnianej łyżki) i pod tym względem przypomina Paštrovski Makaruli, a jeszcze bardziej włoski Garganelli. Fuži zwykle podaje się z sosem pomidorowym przygotowywanym na bazie cielęciny, a przy lepszych okazjach także z ...
Mlinci
Mlinci to nazwa jadanych w Słowenii i Chorwacji cienkich placków przygotowywanych z mąki, wody i soli. Często przed podaniem dodatkowo podsmaża się je w drobiowym tłuszczu. W Chorwacji popularnym daniem są Mlinci podawane z plastrami pieczonego idnyka.
Safalada
Safalada to używane w całej byłej Jugosławii określenie miejscowych serdelków. Nazwę często odnosi się do Servelat włoskich kiełbas z mózgu wieprzowego (cervello znaczy mózg), z których wywodzi się z kolei też słynne lyońskie Cervelas de Lyon. Chorwaci nie mogą się poszczycić tak znaną markę, ale zapewniają że ich serdelkami zajadano się na habsburskim dworze.
