W serbskim słowniku słowo Gibanica pojawiło się w 1818 roku. Wywodzi się od czasownika gibati oznaczającego ruszać się ew. kołysać, czyli po prostu gibać się. W kuchni chodzi o cienko wałkowane ciasto nadziewane przede wszystkim serem – tradycyjnie wzbogacano go także kajmakiem, niekiedy też mlekiem i jajami. Z biegiem czasu farsz wzbogacał się o inne dodatki, takie jak chociażby warzywa, a także mięso – w książce kucharskiej Sofii Maksimović z 1913 roku wymienionych jest aż 17 przepisów. Dziś jest uznawana jako jedno z kluczowych dań narodowych Serbii – mrożona Gibanica trafia nawet na eksport.
Ciasto już dawno zrobiło karierę na całych bałkanach. W byłej Jugosławii bardziej znane są jednak raczej jej słodkie warianty, które mogą mieć już nie wiele wspólnego z oryginałem – np. słoweńska Prekmurska Gibanica to raczej ciastko bardziej przypominające polską stefankę.
W samej Serbii nieco podobnym ciastem jest nadziewana roślnami liściastymi Zelianica.
Składniki:
– 4 arkusze ciasta filo (ok. 150 gr każdy)
– pół kg kremowego białego sera, może być też mieszanka takich serów jak sirene, feta, serek śmietankowy czy wiejski – wybór wedle upodobań
– 200 ml śmietany
– 5 jajek
– masło do wysmarowania formy
Przygotowanie:
- Piekarnik rozgrzać do 180 st.C.
- Sery wymieszać ze śmietaną oraz jajkami na gładką masę. Doprawić solą.
- Formę do pieczenia ciast wysmarować masłem.
- Na spodzie naczynia ułożyć warstwę ciasta.
- Farsz podzielić na trzy części. Pierwszą rozsmarować na płacie ciasta, przykryć go kolejnym arkuszem, rozprowadzić kolejną część sera, znów ułożyć ciasto i jeszcze raz powtórzyć operację, aby zużyć całe nadzienie, a na wierzchu znajdowała się warstwa ciasta.
- Formę na ok. trzy kwadranse piec, aż pojawi się chrupiąca skórką.
- Przed pokrojeniem i podaniem odstawiać na kwadrans. Serwować z jogurtem.
Do nadzienia można dodać różne dodatkowe składniki – np. smażona cebula, boczek lub smażone mięso.
(Poniżej przepis na cienką, jednowarstwową gibanicę – film w w oryginalnej wersji językowej)
