Kainuulainen Kalakeitto (Zupa Rybna)
Kainuu to położony w środkowo-wschodniej części
Finlandii region graniczący z Rosją. Jest to jedno wielkie pojezierze. Lasy zajmują tu aż 95 proc. powierzchni i są poprzetykane setkami jezior i rzek - jedna z etymologicznych teorii nazwę Kainuu tłumaczy jako
kraina bagien. Z tego względu Kainuu jest fińskim zagłębiem wędkarskim - szczególnie popularne są połowy okoni i szczupaków. To właśnie te ryby były tradycyjną bazą do tutejszej
Kainuulainen Kalakeitto czyli
zupy rybnej a la Kainuu. Od czasu, gdy danie to zdobyło popularność w całym kraju, do jego przygotowania zaczęto używać także ryb morskich nie tylko tych o białym mięsie, ale także
łososia.
Kainuulainen Kalakeitto zdążyła już wejść w skład menu Bożonarodzeniowego. Zwykle podaje się ją z żytnim chlebem.
...
Kalakukko (Ciasto z rybami)
.jpg)
Nazwa tego
fińskiego dania znaczy tyle co
rybi kogut. Wbrew pozorom nie jest to jednak rodzaj pieczonego drobiu, ale ciasto chlebowe nadziewane rybami.
Kalakukko przypominające ruski piróg, wywodzi się z
Savo (za jego miejsce narodzin uchodzi miasteczko
Kupio). To prowincja ze środkowo-wschodniej części kraju, znajdującej się pod wpływem kultury ruskiej nie mniejszym niż polskie kresy wschodnie. Ten sposób przygotowania ryb powoduje, że długo zachowuje ono świeżość, dlatego Finowie często nazywają je „największą konserwą świata”. Na wschodzie Finalndii Kalakukko można dostać w dobrych piekarniach.
...
Keitetyt Ravut (Raki gotowane)
Liczne jeziora i rzeki
Finlandii od wieków były wyjątkowo bogate w Raki. W szczególnie dużych ilościach łowiono je pod koniec lata. Finowie nie mięli jednak umiaru w łowieniu i jedzeniu tych skorupiaków. Dziś rodzime sztuki są już więc raczej rzadkością – najczęściej sprowadza się je z
Turcji. Najprostszy i najbardziej powszechny sposób ich przyrządzania, to
Keitetyt Ravut: gotowane z
koperkiem, wszechobecnym w krajach nordyckich.
...
Rosvopaisti (Jagnięcina pieczona w ognisku)
W dosłownym tłumaczeniu nazwa tej
fińskiej potrawy znaczy tyle co
pieczeń zbójecka. W praktyce
Rosvopaisti to po prostu pieczona
jagnięcina. Szczególny jest jedynie sposób jej przyrządzania. Mięso zabejcowane przyprawami zawijane jest w folie zakopywane w piasku, na którym rozpala się ognisko. Tak mięso dochodzi w ciągu kilka godzin.
Jest to tradycyjny zwyczaj pasterski na prosty i nieabsorbujący sposób przygotowania mięsa. Co ciekawe był on jednak popularny nie tylko na pustkowiach Finalndii, ale nawet stepach Eurazji. Różnica polegała na tym, że w ubogiej w drzewo Mongolii pieczono tak jagnięcinę w nocy, przy okazji wieczornego palenia ogniska. W Finlandii można było sobie pozwolić na ogień w środku dnia, tylko do celów kulinarnych. Zwykle mięso zakopywało się więc w południe, aby było gotowe na wieczór.
Dziś jagnięcina to w Finalndii rzadki i drogi rarytas, więc Rosvopaisti pozostawione jest na specjalne okazje.
...
Mativoi
Mativoi to fińskie masło kawiorowe, którym smaruje się pieczywo. Zwykle do wbogacenia smaku jednej kostki masła (250 gr) wystarczy słoiczek (50 gr) kawioru byle z ryb słodkowodnych. Wypada jeszcze doprawić pieprzem.
Ridder / Ridderost
Ridder to półtwardy norweski ser krowi o intensywnie żółtym kolorze. Ma dość łagodny smak. Ridder został opracowany w 1969 roku przez mleczarzy ze wsi Tresfjord, a dziś produkuje go koncern Tine.
Pultost
Pultost to norweska pasta serowa. Robi się ją z maślanki. Jest ostra i ma dość ciemny kolor. Do tego jest zaprawiany kminkiem. Występuje w dwóch wersjach: Loiten o jednolitej konsystencji oraz granulowany Hedemark.
Snøfrisk
Snøfrisk to norweski świeży kozi ser – jego nazwa znaczy tyle co świeży śnieg.
Gudbrandsdalsost
Gudbrandsdalsost to swego rodzaju hybryda serwatkowych serów Brunost i Geitost. W jego przypadku przed karmelizacją serwatkę mleka koziego miesza się z krowią. Mimo takiego zabiegu ser ostrością nie ustępuje Geitostowi.
W Finalndii kawior ryb morskich jada się rzadko. Dlatego gdy trafi się ikra śledzia bałtyckiego (Mäti Silakka) zwykle się ją smaży. Robi się to krótko, 2-3 minuty, wraz z zeszkloną na maśle cebulą. Na koniec warto doprawić przynajmniej pieprzem i podawać z grzankami.
...