Bosanski Lonac (Bośniacki gulasz)
Bosanski Lonac czyli
bośniacki kociołek nie ma jednego sztywnego przepisu - można go po prostu określić jako mięso z warzywami krojonymi w duże kawałki. Bośniacki kociołek jadali wszyscy przez stulecia - biedniejsi więcej warzywa, bogatsi więcej mięsa. Wówczas przygotowywało się go w glinianym garncu ustawianym na palenisku.
Poniżej jeden z wariantów tej potrawy, na którą nie ma sprecyzowanego przepisu.
...
Ćevapčići (Ćevapi, Kebapi)
Ćevapčići jest charakterystyczny przede wszystkim dla
Bośni, ale to bardzo popularne danie w całej
Jugosławii. Choć ta forma grillowanego mięsa nieodłącznie kojarzy się właśnie z Bałkanami to jej źródeł należy szukać raczej w
Turcji (dlatego dominuje w muzułmańskiej Bośni). Ćevapčići to po prostu połączenie dwóch słów -
kebap oraz
cici co w tureckim znaczy
mały. Jest to więc po prostu mały
Kebap, a ściślej rzecz biorąc
Doner Kebap.
Ćevapčići przygotowuje się z mieszaniny mielonych mięs, doprawionych
czosnkiem, ostrą
papryką i
pieprzem (można dodać także np. posiekaną
cebulę). Formuje się z nich podłużne kotleciki i wrzuca na grilla.
Najbardziej znane Ćevapčići pochodzą z
Sarajewa i zdominowanej przez Serbów
Banja Luce. Tutaj częściej używa się określenia
Ćevapi. Kotleciki zwykle formuje się z dwóch rodzajów mielonej
wołowiny. Zwykle mają 5 - 8 cm długości.
W
Serbii używa się zamiennie obu nazw - Ćevapčići oraz Ćevapi. Są nieco dłuższe od tych z Sarajewa, ale to właśnie one są bałkańskim produktem eksportowym.
W Macedoni Ćevapčići nazywają się
Kebapi i poza wołowiną używa się do nich
wieprzowiny.
Ćevapčići serwuje się zwykle z chlebkiem
Lepinja i Somun oraz
Ajvarem i śmietaną
Poniżej sarajewska receptura na Ćevapčići.
...
Krompiruša
Krompiruša bardzo często określana jest jako rodzaj ciasta Burek nadziewanego ziemniakami. Jest to danie kuchni Bośniackiej, popularne jednak na całych Bałkanach. Ma kształt spirali - roladę z cienkiego ciasta, w który zawija się surowe, tarte ziemniaki z cebulą, po czym skręca się ją w ślimaka.
Šunka u Kruhu (Szynka pieczona w cieście)
Chorwacka Šunka u Kruhu, zwana też
Šunka u Tijestu lub
Šunka u Omotu to szynka zapiekana w cieście chlebowym. Zazwyczaj serwuje się ją na ważne uroczystości świąteczne - jest m.in. jednym z obowiązkowych dań, które pojawiają się na stole wielkanocnym. Sami Chorwaci przekonują, że tradycja ta przyszła z
Włoch - stąd m.in. przed pieczeniem niektórzy szynkę gotują z
figami - łudząco podobny jest jednak przepis na znaną w
Czechach Praską Szynkę pieczoną w chlebie.
Jako, że jest to potrawa typowo domowa na Šunka u Kruhu nie ma jednego przepisu - wykorzystuje się zarówno szynkę prosto ze sklepu, jak i taką dodatkowo obgotowaną w aromatycznych ziołach. Zazwyczaj receptury przekazywane są w rodzinie, z pokolenia na pokolenie.
...
Štruklji (Ciasto nadziewane serem)
Štruklji to rodzaj nadziewanego, zawijanego ciasta znanego w kuchni
Słowenii oraz
Chorwackiego regionu
Zagorje - leży pomiędzy Zagrzebiem, a Słoweńską granicą. Chociaż wiekowe tradycje jej przygotowania przypisują sobie oba kraje, to w rzeczywistości Štruklji na
Bałkany przybył z północy, z
Austrii. Pierwsze wzmianki na jego temat pochodzą z 1589 roku, a receptę na Štruklji nadziewany
estragonem zanotował kucharz z
Grazu (miasto to leży tylko 50 km od granicy Słowenii). Do miejskich jadłospisów wciągnięte zostało w XVII wieku, a dwieście lat później rozpowszechniło także na wsi.
W płaty ciasta zawija się zarówno nadzienie słodkie (np. owoce), jak i słone - w tej wersji najpopularniejszy farsz to biały ser. Istnieją też dwa sposoby przygotowania.
Kuhani Štruklji jest gotowany, a
Pečeni Štruklji trafia do pieca. Ten drugi przypomina nieco
serbską Gibanicę.
...
Stubica (Polędwica nadziewana)
Pieczeń
wieprzowa ze śliwką to nie tylko polska specjalność. Owoc ten, także w wersji suszonej, ceniony jest także na
Bałkanach, szczególnie w
Chorwacji. Jest tu m.in. jednym z głównych elementów smakowych takich potraw jak
Gazdaricin Lonac czy też
Pašticada. Śliwki to też popularny materiał na
Rakiję.
Inny sposób ich wykorzystania to zrobienie nadzienia do pieczeni wieprzowej. Chorwaci nie używają do niej jednak schabu, ale polędwiczki wieprzowej - stąd jej pełna nazwa to
Svinjska Pisanica Stubica (
pisana pečenka to chorwackie określenie polędwiczki). To danie charakterystyczne dla rejonu
Zagorje rozciągającego się na północ od Zagrzebia.
Tradycyjnie serwuje się ją z makaronem, a także winem, najlepiej młodym.
...
