Ričet / Ritschert (Eintopf z pęczakiem)
Słoweński Ričet czy też
austriacki i bawarski
Ritschert to ta sama potrawa jednogarnkowa (
eintopf), której ślady archeolodzy odnaleźli na stanowiska z epoki brązu (na terenie kopalni soli w
Hallstatt). Pierwsze archiwalne wzmianki pochodzą z końca XV wieku, a sama potrawa znalazła się w datowanej na 1534 rok książce kucharskiej wydanej w klasztorze w
Tegernsee. Źródłosłów nazwy nie jest jasny ale ma wywodzi się od szwabskiego określenia płytek używanego do pieczenia potraw - chociaż samo
rutschen oznacza coś
śliskiego, łatwego do przesuwania, więc w domyśle może chodzić o tłustość potrawy, ewentualnie łatwość jej jedzenia lub przygotowania. Rzeczywiście przyrządzenie samego dania nie sprawia wiele trudności. Bazą jest
pęczak, do którego dodaje się warzywa i przyprawy, oraz wędzona lub suszona
wieprzowina. Konsystencja bywa różna - od gęstej zupy, aż po zestaw gotowanych warzyw z dodatkiem mięsa.
W austriackiej
Karyntii gdzie danie jest popularne używa się też nazwy
Gerstbrein - stąd wzięła się też alternatywna słoweńska nazwa
Ješprenj.
Poniżej przepis na karyncki Ritschert.
...
Ajmoht / Obara (Słoweńska zupa gulaszowa)
Ajmoht czy też
Obara to z grubsza rzecz biorąc dwie nazwy właściwie tego samego
słoweńskiego dania, o którym wspomina się już w późnym średniowieczu. Oba określenia tłumaczy się zazwyczaj jako
gulasz czy też
ragout. W istocie są to mięsne zupy, które z biegiem lat zrobiły się znacznie bardziej warzywne niż pierwotnie. Tradycyjnie serwuje się je z
kaszką kukurydzianą žganci.
...
Mavželj
Mavželj to już coraz bardziej zapomniany, słoweński specjał kulinarny rodem ze Słoweńskiej Karyntii i Górnej Krainy. Przygotowywana jest na bazie gotowanych wieprzowych podrobów, głównie głowizny. Posiekane, doprawione i wzbogacone m.in. cebulą formuje się w kulę i zawija w siatkę z wieprzowego żołądka. Póżniej Mavželj jest zazwyczaj pieczone.
Matevž (Puree z fasoli i ziemniaków)
Matevž to jedno z podstawowych dań XIX wiecznej,
słoweńskiej biedoty. Puree z
fasoli i
ziemniaków pierwotnie miało wiele różnych nazw
Krompirjev Mož (ziemniaczany człowiek),
Medved (niedźwiedź) czy też
Divji Mož (dziki człowiek), co miało wskazywać na prostotę i sytość dania. Dzisiejsze Matevž wywodzi się od słoweńskiego imienia znaczącego zarówno Macieja jak i Mateusza, ale chodzi w nim o sformułowanie
Imeti matevž(k)a czyli
mieć kaca. Jest to bowiem dobre danie na "drugi dzień", kiedy szybko trzeba zaspokoić głód.
Teoretycznie przed gotowaniem fasolę powinno się dusić, w związku z tym że Matevž często przygotowuje się
ad hoc można posłużyć się tą z puszki. Najlepiej serwować z kiszoną kapustą.
...
Bujta Repa (Potrawka wieprzowa z marynowaną rzepą)
Bujta Repa to jedno z najbardziej tradycyjnych dań kuchni
słoweńskiej. W największym stopniu związane jest z rejonem
Prekmurje, położonym w północno-wschodniej części kraju. Nazwa
bujta wywodzi się od słowa
bujiti czyli
bić - danie tradycyjnie robiło się bowiem
podczas jesiennego świniobicia. Tradycyjnie używało się tłustych kawałków mięsnych takich jak policzki
wieprzowe,
boczek, karczek i słonina. Do mięsnej potrawki dodaje się marynowanej
rzepy (stąd drugi człon nazwy), a dla zagęszczenia konsystencji dosypuje się jeszcze
jaglanej kaszy oraz zasmażki.
...
Belokranjska Povitica
Belokranjska Povitica to spiralnie skręcone, zrolowane ciasto nadziewane serem wymieszanym z jajkami. To specjalność kuchni słoweńskiej, a w szczególności leżącej przy południowej granicy Białej Krainy czyli Bela Krajina. Od niej wywodzi nazwę - słowo povitica można tłumaczyć jako rolada. Charakterystyczne, że ciasto zaprawiane jest winnym octem.
Caldo Gallego (Jednogarnkowa potrawa mięsna z kapustą i jarmużem)
Caldo Gallego to rodzaj dania jednogarnkowego wywodzącego się z
hiszpańskiej Galicji - jako jego nieoficjalną stolice uznaje się miasto
Orense.
Caldo oznacza przymiotnik
gorący i taka właśnie ma być ta potrawa, rozgrzewająca w czasie słotnych dni, które zimą panują w smaganej atlantyckim wiatrem Galicji.
Nie ma ustalonej receptury na Caldo Gallego, ale zasadniczo jest to połączenie mięsa - używa się każdego rodzaju - oraz warzyw. W tym wypadku pierwotnie podstawą była
rzepa, z czasem uzupełniona i wypierana przez zimowe rośliny liściaste takie jak
kapusta, a nawet
jarmuż.
Caldo Gallego podaje się zazwyczaj podczas posiłku serwowanego w południe, tzw.
Xantar, oraz na kolację. W Galicji potrawę serwuje się w ceramicznych miseczkach zwanych
Cunca.
...
