Prowansalski Tian to jednak z tych potraw, która swoją nazwę wzięła od naczynia w którym powstaje – tak jak inny francuski klasyk rodem z Prowansji czyli Daube. Nazwa rzecz jasna jest oksytańska, ale wywodzi się od greckiego τήγανον (téganon), które oznaczało rodzaj ceramicznego naczynia do smażenia i wskazuje jak duży wpływ mieli greccy kolonizatorzy w Starożytności rozsiani po całym Morzu Śródziemnym. Ten sam wyraz wciąż brzmi też w berberyjskim Tajin i podoba jest koncepcja zapiekania potrawy.
Sam zestaw składników był bowiem bardzo zróżnicowany. Bazą zwykle są warzywa, ale trafiały także ryby, mięso, a także owoce. Do dziś na południu Francji można spotkać regionalne wersje Tian, które w Beaumes-de-Venise przygotowuje się z fasolą, w Lantosque z dynią, a w Carpentras ze szpinakiem i dorszem. Jest też ziemniaczany Tian z Apt i cukiniowy z Viens. Ponad pozostałe wybiła się jednak warzywna kompozycja z Nicei, nieco podobna do także pochodzącego z tego regionu, ale bogatszego w składniki Ratatouille. Ten Tian bazujący na cienko krojonych plastrach cukinii i pomidorów został przekształcony w bardzo eleganckie danie. To jedna z przyczyn ogromnego sukcesu potrawy.
Przy przygotowaniu Tian, a właściwie przy krojeniu pomidorów, cukinii i cebuli, należy pamiętać, że plasterków każdej z nich powinno być mniej więcej tyle samo. Dobrze też, aby warzywa były odpowiednio skalibrowane (miały przekrój mniej więcej tej samej wielkości)
Składniki:
– 2 cukinie pokrojone w cienkie plasterki
– 4 dość duże pomidory pokrojone w cienkie plasterki
– 2 cebule pokrojone w cienkie plasterki
– 3 ząbki czosnku pokrojone w cienkie plasterki
– łyżeczka świeżego, otartego tyminaku lub pół łyżeczki suszonego
– 100 ml oliwy
Przygotowanie:
- Piekarnik rozgrzać do 180 st. C.
- Naczynie do zapiekania dobrze nasmarować oliwą.
- Warzywa – cukinię, pomidory i cebulę – ułożyć naprzemian ukośnie w „dachówkę”, tak aby zachodziły jedne na drugie.
- Jak bardzo ściśle mają przykrywać jedno drugie zależy od wielkości naczynia. Jeśli używa się formy prostokątnej lub kwadratowej to warzywa ułożyć rzędami, jeśli okrągłej to w kręgi, ew. spiralnie, co daje jeszcze lepszy efekt.
- Inną, nieco prostszą opcją jest podsmażenie cebuli na oliwie – z dodatkiem odrobiny soli – rozłożenie jej na dnie formy i poukładania w dachówkę tylko pomidorów i cebuli.
- Gdy warzywa są ułożone powciskać między nie płatki posiekanego czosnku.
- Całość doprawić solą, oprószyć tymiankiem i podlać pozostałą oliwą
- Tian zapiekać około pół godziny, a po wyjęciu z piekarnika jeszcze skropić oliwę.
