Bocadillo to hiszpańskie określenie kanapki, które należy tłumaczyć jako „mały kęs” (samo określenie wywodzi się od starohiszpańskiego bocado, które w średniowieczu oznaczało pokarm jako taki, a z biegiem czasu bardziej karmę dla zwierząt). Bocata to skrócona forma tej nazwy ukuta przez humorystę graficznego Antonio Fraguasa 'Forges’ i w 1983 roku oficjalnie wciągnięta do słownika hiszpańskiego prowadzonego przez Akademię Królewską. Cała koncepcja pojawiła się ponoć już w XVII wieku, kiedy zaczęto bezpośrednio łączyć chleb z dodatkami. Ich pierwowzorem był Chusquero czyli rodzaj kanapek, które już wiek wcześniej żołnierze robili sobie na bazie chlebka Chusco (z biegiem czasu stało się to slangowym określeniem w armii odnoszącym się do oficerów, którzy nie przeszli szkolenia w akademii wojskowej). Wojskowi łączyli je nie tylko z mięsem, ale także np. z ziemniaczaną Tortillą. Z czasem Bocadillo wyparło Chusquero, a klasyczny chleb zastąpiły bułki w stylu bagietek.
Dodatki są przeróżne od Chorizo, aż po smażone, panierowane kalmary:
– To właśnie one trafiają do Bocadillo de Calamares, bardzo popularnej przekąski barowej w Madrycie, zwłaszcza w lokalach przy Plaza Mayor (w stolicy mają nawet gastronomiczny szlak Rutas del Bocadillo de Calamares).
– Bardziej wyrafinowaną wersję mają w Saragossie – na Cinco de Marzo serwuje się Bocadillo de Calamares Bravos z dodatkiem ostrego, majonezowego sosu.
– Walencja słynie za to ze swoich Bocadillo Blanco y Negro przygotowywanych tradycyjnie w rogaliku Pataqueta z dodatkiem podsmażonych kiełbasek. Jasnej Longanizy i ciemnej Morcilli, od których wzięła nazwę. W bardziej bogatej wersji towarzyszy im bób ze smażonym z młodym czosnkiem.
Pokrewne Bocadillo są także kanapki Montadito, Serranito, Almusafes oraz Pepito de Ternera.
Bocadillo można spotkać także w krajach Ameryki Łacińskiej – gdzie mają także inne określenia na kanapki – a także w Maroko.
