Katalońska Coca to nic innego niż angielski cake, czyli po prostu ciasto czy też placek. To samo słowo Còca występuje też zresztą w języku oksytańskim, a wspólnym dla wszystkich źródłosłowem jest łaciński czasownik coquere oznaczający gotować. W niektórych regionach używa się też krótszego słowa Cóc i według lokalnej tradycji nazwa ta wywodzi się od holenderskiego słowa kok, także oznaczające placek. Upowszechnić się, gdy Hiszpania i Niderlandy były pod wspólną władzą Habsburgów.
Coques, bo tak brzmi liczba mnoga są charaktersytyczne dla całego zachodnie, śródziemnomorskiego (lewantyńskiego) wybrzeża Hiszpanii – m.in. w samej Katalonii, rejonie Walencji oraz na Balearach. Przygotowuje się je w wersji słodkiej (Dulce) oraz słonej (Salada). W pierwszym wariancie jako bazę smakową używa się np. pasty migdałowej lub kremu katalońskiego, a jednym z bardziej popularnych są charakterystyczne dla regionu Walencji dwuwarstwowe Coca de Mollitas znane też jako Torta de Migas. Składają się z cienkiej, chrupiącej podstawy z ciasta, na którą nakłada się warstwę miękkiego, luźnego ciasta w formie mollitas czy też migas czyli okruchów. W przypadku Coca Salada dodaje wszystko co znajdzie się pod rękę. Składniki wędrują na wierzch (to tzw. Coca Abierta lub Coca Plana), mogą się też znaleść w środku jako nadzienie – wówczas mamy Coca Tapada. Przez to Coca przypomina nieco katalońską wersję Focacci czy nawet Pizza al Taglio, czyli krojonej na kawałki. Tak też jest niekiedy nazywana – związki kuchni wybrzeża lewantyńskiego i włoskiego mają zresztą długą historię. Podobny placek Pissaladière, mają zresztą w leżącej pomiędzy nimi Prowansji.
Coca często towarzyszy świętom religijnym tak jak Coca de Reis z marcepanem serwowana na Trzech Króli, czy świętojańska, Coca de San Juan z kandyzowanymi owocami. Z tej okazji w Alicante przygotowuje się jednak inną, słoną wersją Coca de Sant Joan, gdzie główną rolę odgrywa Tuńczyk. Rodzajów placków jest jednak ogromna różnorodność zarówno ze względu na dodatki, jak i region pochodzenia. Najpopularniejsza jest Coca de Recapte, a poza nią można trafić również na:
- Coca a la Calda lub Coca Escaldada to otwarta placek z ułożonym na wierzchy pomidorem, kiełbasą Llonganissa, krwawą kiszką Botifarra oraz Tonyina de Sorra, czyli suszonym brzuszkiem Tuńczyka
- Coca de Carxofa z karczochami
- Coca de Ceba z cebulą
- Coca de Dacsa to placek z ciasta kukurydzianego typowy dla regionu Safor.
- Coca d’Espinacs to placek z dodatkiem Espinacs a la Catalana czyli szpinaku z rodzynkami i orzeszkami piniowymi.
- Coca d’Escalivada z Escalivada czasem też dodatkiem anchois
- Coca de Gaspatxo z dodatkiem Gazpachos Manchego
- Coca de Llardons z dodatkiem skwarek wieprzowych w Katalonii zwanych właśnie Llardó
- Coca de Lleida to placek przypominający Coca de Recapte tyle, że w regionalnej wersji z Ponenty
- Coca de Mestall, czyli coca maślana to okrągły, płaski placek z kiełbaskami lub sardynkami – charaktersytyczny dla Valldigna oraz Safor w regionie Walencji
- Coca de Montblanc z królikiem, pomidorem i oliwkami, jak wskazuje nazwa pochodzi z katalońskiego miasta Montblanc.
- Coca de Molletes z Alicante
- Coca de Muntanya jak sama nazwa wskazuje przygotowana jest w rejonach górskich i zawiera tłuste kąski jak boczek, słonina i inne dodatki wieprzowe
- Coca Nua to cienki placek bez przypraw.
- Coca d’Olives z oliwkami.
- Coca de Pan z Balearów lub Coca de Pa z Walencji, należy tłumaczyć jako chleb coca, gdzie placka się nie piecze ale przygotowuje jak podpłomyk na grillu lub gorącej płycie, a na wierzch układa np. plasterki Sobrasady.
- Coca de Peix z rybą
- Coca de Pernil i Raïm z wieprzowina i winogronami
- Coca de Pèsols z zielonym groszkiem (niekiedy zastępowanym bobem), a także dodatkiem pomidorów, tuńczyka lub sardynki, a czasem także kiełbasy kiełbaski. Składniki można zarówno układać na wierzch jak i do środka placka
- Coca de Requena, to nazwa która niekiedy określa się placek Bollo de Requena
- Coca amb Sal lub Coca en Sal to wariant z Walencji najbardziej przypominający klasyczną Focaccię – placek tylko podlewa się oliwą i soli
- Coca de Tomaca z pomidorami.
- Coca de Tonyina z tuńczykiem czyli odpowiednik Coca de Sant Joan
- Coca de Trempóz Balearów z dodatkiem drobno posiekanych warzyw
- Coca de Verdures, to popularny placek z warzywami nazywana też Coca de Mullador lub Coca d’Alcoi
- Coca de Xulla to inny wariant górskiego placka z boczkiem, Chorizo i innymi kiełbasami (Embutido) od której nazywa się go również Coca d’Embotit oraz Botiffarą (stąd też Coca de Botifarra)
W przypadku Coca najczęściej używa się placków pszennych, najczęściej są drożdżowe. Poniżej przepis podstawowy.
Składniki:
– 500 gr mąki pszennej
– 300 ml wody
– 3 łyżki oliwy
– łyżeczka soli
– 7 gr suszonych lub 15 gr świeżych drożdży
+ Dodatki (np. wędliny, warzywa etc.
Przygotowanie:
- Z mąki, wody, oliwy dwóch łyżek oliwy zagnieść ciasto (do smaku można dodać nieco cukru, dzięki niemu ciasto będzie też bardziej chrupiące).
- Odstawić je po przykryciem na godzinę.
- Zmieszać wszystkie
- Ciasto ponownie zagnieść i na blasze posmarowanej oliwą uformować płaski, prostokątny placek. Odstawić w ciepłe miejsce do wyrośnięcia na conajmniej pół godziny.
- Piekarnik rozgrzać do 180 s.C (najlepiej z dolnym grzaniem i termoobiegiem).
- Ciasto obłożyć dodatkami i umieścić w piekarniku na dolnej półce. Piec około pół godziny.
