Kuchnia Hiszpańska to twór bardzo niejednorodny. Gastronomia Półwyspu Iberyjskiego jest bowiem rodzajem zbioru kuchni lokalnych z wszystkich jej regionów. Takich jak Katalonia, najbliższa śródziemnomorskim tradycjom znanym także z południowej Francji oraz Włoch, leżąca na południu Andaluzja gdzie do dziś pozostały ślady tradycji panujących tu przed wiekami Maurów, czy leżący po przeciwnej stronie Kraj Basków słynących swoimi rybackimi wyczynami, a dziś także najbardziej innowacyjnymi restauracjami. Każdy region ma do zaproponowania coś unikalnego i każdy Hiszpanię traktuje jak przestrzeń do ekspansji, zarażając rodaków z całego kraju własnymi specjalnościami, takimi jak walencka Paella, andaluzyjskie chłodniki Gazpacho, katalońskie placki Coca, asturyjska potrawka Fabada czy kastylijska Olla Podrida. Tak powstał kanon najpopularniejszych potraw z całego półwyspu, a także koncepcji kulinarnych w typie Tapas czy Pintxos, które z czasem zaczęły też podbijać miasta całej Europy.
Przepisy
Tapas i inne przekąski
- Bomba Toledo (Kulki ziemniaczane nadziewane z gulaszem)
- Chorizo a la Sidra (Chorizo w cydrze)
- Cochifrito
- Croquetas de Jamón (Krokieciki z szynką)
- Escalivada / Espencat (Sałatka z grillowanych warzyw)
- Esgarrat (Sałatka z grillowanej papryki)
- Esqueixada (Katalońskie „Ceviche”)
- Habas a la Rondeña (Bób z szynką Serrano)
- Michirones (Potrawka z bobu i mięsa)
- Papas Gaditanas (Młode ziemniaki z szafranem)
- Patata Rellena (Nadziewane ziemniaki)
- Patatas Aliñás (Sałatka ziemniaczana)
- Patatas Bravas (Smażone ziemniaki z ostrym sosem paprykowym)
- Patatas Revolconas/Patatas Meneás (Paprykowe pure ziemniaczane z boczkiem/Chorizo)
- Pringá (Gotowane mięso)
- Regañao
- Riñones al Jerez (Cynaderki/Podroby w Sherry)
- Sanjacobo (Plastry szynki smażone z serem)
- Talo (Placki kukurydziane)
- Tortillita de Camarones (Placek z krewetkami)
- Tortilla de Patatas (Hiszpańska tortilla ziemniaczana)
- Tortilla Paisana (Hiszpańska tortilla z warzywami)
- Tortillita de Camarones (Placuszki z krewetkami)
- Zarajo (Smażone jelita jagnięce)
- Zanahorias Aliñadas (Marchewka w marynacie)
- Zarangollo (Jajecznica z cukinią)
Bocadillo (Bocata) i inne kanapki
- Almusafes (Kanapka z Walencji)
- Chérigan (Grzanki z Alioli i dodatkami)
- Chusquero (Kanapka wojskowa)
- Montaditos (Kanapki andaluzyjskie)
- Pan con Aceite / Pa amb Oli / Pamboli (Kanapka z pastą pomidorową)
- Pan con Tomate / Pantumaca / Pa amb Tomaca / Tomàquet (Kanapka z pastą pomidorową)
- Pepito de Ternera (Kanapka z cielęciną)
- Pintxos/Pinchos (Kanapki baskońskie)
- Serranito (Kanapka andaluzyjska)
- Tabernero (Grzanki z Pisto)
Migas
- Gachamigas
- Migas Andaluzas (Chleb smażony z boczkiem, Chorizo, papryką i winogronami)
- Migas Extremeñas (Chleb smażony z boczkiem, Chorizo i jajkiem sadzonym)
- Migas Ruleras (Chleb smażony z boczkiem i Chorizo)
- Turriyones (Chleb smażony na słodko)
Pierwsze dania, przystawki i zakąski
- Ajo Mataero / Ajopringue (Pasta z wątróbki)
- Alboronía / Boronía (Potrawka warzywna)
- Bajoques Farcides (Faszerowane papryki)
- Cachelos (Gotowane ziemniaki)
- Coca de Recapte (Kataloński placek z warzywami)
- Espárragos de Aranjuez (Szparagi z jajkiem i sosem)
- Ensalada Campera (Sałatka warzywna z ziemniakami)
- Ensalada Malagueña (Sałatka z ziemniakami, suszonym dorszem i pomarańczami)
- Espinacs a la Catalana / Espinacs amb Panses i Pinyons (Szpinak z rodzynkami i piniolami)
- Huevos Estrellados / Rotos (Jajka sadzone z ziemniakami)
- Magras con Tomate (Szynka Serrano w sosie pomidorowym)
- Moje / Mojete (Sałatka z pomidorów i tuńczyka)
- Mojete de Espárragos (Potrawka ze szparagów)
- Morrones Rellenos (Faszerowane papryki)
- Patatas a lo Pobre (Smażone ziemniaki z dodatkami)
- Pella de Gofio (Ciasto)
- Pimientos Rellenos (Faszerowane papryki)
- Pinichitos Morunos (Szaszłyki andaluzyjskie)
- Pipirrana / Piriñaca (Sałatka ze świeżych warzyw)
- Pisto (Potrawka warzywna)
- Pastel de Higado (Hiszpańska terrina)
- Remojón (Sałatka z pomarańczy i suszonego dorsza)
- Samfaina (Smażone warzywa)
- Trempó (Sałatka z Majorki)
- Tumbet (Zapiekanka warzywna)
Empanadas
- Aguja de Ternera (Paszteciki z mięsem)
- Cocarroi (Zapiekane pierogi z boćwiną i kalafiorem)
- Empanada Gallega (Galicyjski placek faszerowany)
- Empanada Berciana (Placek faszerowany mięsem, boćwiną i ziemniakami)
- Hornazo (Placek nadziewany wędlinami)
- Panadas Mallorquines (Paszteciki z mięsem i zielonym groszkiem)
- Panadons de Lleida (Zapiekane pierogi ze szpinakiem)
Coca
- Coca de Dacsa (Placki kukurydziane z dodatkami)
- Coca de Recapte (Placek z warzywami)
- Coca de Sant Joan (Placek z kiełbasą i warzywami)
- Coca de Requena (Placek z wędliną)
- Coca de Trempó (Placek z warzywami)
Gazpacho
- Ajoblanco/Gazpacho Blanco (Gazpacho z migdałami)
- Gazpacho Andaluz (Gazpacho klasyczne – andaluzyjskie)
- Gazpachos Extremeños (Gazpachos z Estramadury)
- Gazpachos Manchegos (de Pastor) (Gulasz z kurczaka i królika)
- Gazpacho Tostado / Cachorreñas (Gazpacho na ciepło z sokiem pomarańczowym)
- Porra Antequerana (Gazpacho pomidorowe)
- Salmorejo (Gazpacho z pomidorami)
Zupy
- Arrain Zopa (Baskijska zupa rybna)
- Bullinada (Katalońska zupa rybna z pomarańczami i Aioli)
- Cruet de Peix (Kataloński gulasz z ryb i owoców morza)
- Fumet de Peix (Bulion rybny)
- Marmitako / Marmita de Bonito (Baskijska potrawka z tuńczyka)
- Potaje de Lentejas (Potrawka z soczewicą)
- Porrusalda (Baskijska zupa z porów)
- Sopa de Ajo / Sopa Castellana (Zupa czosnkowa)
- Sopa Hervida / Sopa Hervía (Zupa chlebowa)
- Sopa de Pescado y Marisco (Zupa z ryb i owoców morza)
- Sorropotún (Potrawka z tuńczyka)
- Suquet de Peix (Kataloński gulasz z ryb i owoców morza)
- Zurrukutuna (Baskijska zupa rybno-czosnkowa)
Paella i dania z ryżu
- Arroz Alicantino (Ryż z owocami morza i pastą paprykową)
- Arroz a Banda (Ryż z kalmarami)
- Arroz a la Cubana
- Arroz al Horno / Arròs al Forn (Zapiekany ryż z mięsem)
- Arroz Negro (Czarny ryż)
- Arroz Paseado / Arròs Passejat (Zapiekany ryż z mięsem)
- Arroz del Senyoret (Ryż z rybami i owocami morza)
- Caldero (Potrawka z ryżu, ryb i krewetek)
- Fideuà / Fideuada („Paella” z makaronem)
- Moros y Cristianos (Ryż z fasolą)
- Paella d’Hivern / Paella Negra (Paella z bobem i karczochami)
- Paella de Marisco / Paella Marinera (Paella z owocami morza)
- Paella Mixta (Paella z mięsem i owocami morza)
- Paella Valenciana (Paella klasyczna)
Cocido, Olla i inne potrawy jednogarnkowe
- Berza Jerezana (Potrawka mięsna z ciecierzycą i fasolą)
- Cocido de Lalín (Potrawka mięsna z ciecierzycą)
- Cocido Lebaniego (Potrawka mięsna z ciecierzycą i krokiecikami z chleba)
- Cocido Madrileño (Madrycka potrawka mięsna z ciecierzycą)
- Cocido Maragato (Potrawka mięsna z ciecierzycą i krokiecikami z chleba)
- Cocido Montañés (Gulasz z fasolą)
- Cocido Valencià (Potrawka mięsna z warzywami)
- Escudella i Carn d’Olla (Potrawka mięsno-warzywna)
- Fabada (Potrawka z fasolą)
- Olla de Carn (Potrawka mięsna z warzywami)
- Olla Gitana (Potrawka warzywna)
- Olla de la Plana (Potrawka warzywna)
- Olla Podrida (Potrawka fasolowa z mięsem)
- Olla de Recapte (Potrawka warzywna)
- Olleta Alicantina (Potrawka z Alicante)
- Pote Asturiano (Potrawka mięsna z fasolą i kapustą)
- Puchero / Putxero (Potrawka mięsna z warzywami)
Dania z Ryb i Owoców Morza
- All i Pebre (Potrawka rybna)
- Almejas Huelva (Małże z kolendrą)
- Atún Encebollado / Hegaluzea Tipularekin (Tuńczyk duszony z cebulą)
- Bacalao a la Vizcaína (Dorsz po biskajsku)
- Bacalao a la Riojana (Dorsz w sosie paprykowo-pomidorowym)
- Besugo a la Madrileña (Morlesz/Dorada pieczone po Madrycku)
- Fabes con Almejas (Małże z fasolą)
- Merluza en Salsa Verde / Legatza Saltsa Berdean (Morszczuk w zielonym sosie)
- Pescado en Adobo Rebozado (Ryba smażona w panierce)
- Pulpo a la Gallega / Polbo á Feira (Ośmiornica po galicyjsku)
- Romesco de Tarragona / Romesco de Peix (Gulasz Rybny)
- Sancocho Canario (Gotowane solone ryby z warzywami)
- Trucha a la Navarra (Pstrąg smażony z szynką Serrano)
- Titaina (Tuńczyk duszony z warzywami)
- Truchas con Setas en Vino de Rioja (Pstrąg smażony z sosem grzybowym w czerwonym winie)
- Truchas en Salsa de Almendras (Pstrąg w sosie migdałowym)
Dania Mięsne
- Ajoarriero / Conejo Ajoarriero (Królik duszony z czosnkiem)
- Arrebossat de Conill (Królik duszony z cynamonem i sosem migdałowym)
- Cachopo (Kotlet faszerowany serem i szynką)
- Calçotada (Kataloński grill)
- Caldo Gallego (Jednogarnkowa potrawa mięsna z kapustą i jarmużem)
- Callos a la Madrileña (Flaki po madrycku)
- Carcamusa (Gulasz wieprzowy/wołowy)
- Carne Mechada (Szarpane mięso)
- Chilindrón (Paprykarz z kurczakiem/jagnięciną)
- Chuletón de Ávila (Stek z Avilli)
- Cordero a la Pastora (Pieczona/Duszona jagnięcina)
- Flamenquín (Kotlety zawijane z szynką Serrano)
- Frito Mallorquín (Mięso smażone z warzywami)
- Galianos (Gulasz z kurczaka i królika)
- Judías a lo tío Lucas (Potrawka z białej fasoli)
- Magras con Tomate / Carne con Tomate (Chuda wieprzowina/szynka w sosie pomidorowym)
- Michirones (Potrawka z bobu i mięsa)
- Oca Amb Peres (Gęś pieczona z gruszkami)
- Patatas con Costillas Adobadas (Żeberka duszone z ziemniakami)
- Pato a la Sevillana (Potrawka z kaczki z oliwkami)
- Pavo en Pepitoria (Indyk/Kurczak z szafranem i migdałami)
- Pilotes (Pulpeciki)
- Pollo Asado Relleno con Migas Extremeñas (Pieczony kurczak faszerowany z Estramadury)
- Rabo de Toro (Potrawka z wołowych ogonów)
- Riñones al Jerez (Cynaderki/Podroby w Sherry)
- Ropa Vieja (Szarpane mięso)
- Sukalki (Baskijski gulasz)
Salsy
- Alioli / Ajoaceite / Ajonesa (Sos majonezowy z czosnkiem)
- All i Pebre (Sos do potrawki rybnej)
- Mojo
- Pericana (Pasta rybna z Capellána)
- Picada (Katalońska pasta do potraw)
- Romesco (Katalońska pasta z pomidorów)
- Salsa Brava (Ostry sos paprykowy)
- Salsa Vizcaína (Sos biskajski)
- Salvitxada / Salsa de Calçots (Katalońska pasta z pomidorów)
Smaki
Przyprawy
- Bitxo (chili)
- Choricero (chili)
- Cuerno de Cabra (chili)
- Ñora (chili)
- Pimentón de Candeleda (papryka)
- Pimentón de la Vera (papryka)
- Romesco (katalońska pasta)
- Salmorreta (pasta paprykowa)
- Salvitxada / Salsa de Calçots (katalońska pasta)
Warzywa i owoce
- Berza (kapusta liściasta)
- Calçot (dymka)
- Faba Asturiana / Granja Asturiana (fasola)
- Pimientos de Padrón (papryka)
- Pimientos de Piquillo (papryka)
- Pimiento Tajerano (papryka)
- Ramiro (papryka)
- Tomate de Penjar / Tomate de Colgar / Tomate de Ramillete (pomidory)
Pieczywo i produkty zbożowe
- Bisalto / Bisarto / Bisaltico (bułka)
- Bizcocho de Mar (chrupkie pieczywo)
- Boba (chleb)
- Bollo (bułka)
- Bollo Preñao (bułka)
- Bollo de Requena (placki)
- Borona (chleb)
- Candeal (zboże)
- Chusco (chleb)
- Cornecho (bułka)
- Cortadillo (chleb)
- Fabiola (chleb)
- Galleta Forta (chrupkie placki)
- Galletes d’Inca (chrupkie pieczywo)
- Galleta Marinera (chrupkie pieczywo)
- Galletes d’Oli (chrupkie pieczywo)
- Gofio (tostowana mąka)
- Gurullos (makaron)
- Hogaza / Cuartal (chleb)
- Lechuguino (chleb)
- Libreta (chleb)
- Llonguet (bułka)
- Ochío (bułka)
- Pa de Tramuntana (chleb)
- Pa de Vidre (bułka)
- Pan Ácimo (podpłomyk)
- Pan de Alfacar (chleb)
- Pan de Cañada (chleba)
- Pan Candeal / Pan Bregado / Pan Sobado (chleb)
- Pan de Cantos / Pan de Cuarterón (chleb)
- Pan Cateto (chleb)
- Pan de Cea (chleb)
- Pan Cenceña (podpłomyk)
- Pan de Cinta (chleb)
- Pan de Cristal (bułka)
- Pan de Cruz (chleb)
- Pan de Cuatro Canteros / Pan de Cuadros (chleb)
- Pan Dalí (chleb)
- Pan de Diamante (bułka)
- Pan de Flama (chleb)
- Pan Gallego (chleb)
- Pan de la Mota (chleb)
- Pan Moreno (chleb)
- Pan de Neda (chleb)
- Pan de Ousá (chleb)
- Pan de Payés / Pa de Pagès (chleb)
- Pan de Pintera / Pan de Estrella (chleb)
- Pan de Pipas (paluszki chlebowe)
- Pan de Polea (chleb)
- Pan de Riñón (chleb)
- Pan de Sant Jordi (chleb)
- Pan de Tramontana (chleb)
- Pan de Tres Crostones (chleb)
- Pan de Tres Moños (chleb)
- Pan de Valladolid (chleb)
- Pataqueta (rogalik)
- Picadilla / Picaíto (chleb)
- Picos (chrupkie pieczywo)
- Piña (chleb)
- Pitanza (chleb)
- Pitufo (bułka)
- Pulguitas (bułka)
- Regañás (chrupkie pieczywo)
- Regañao (placek)
- Repelá (chleb)
- Rosquilla de Alhama (obważanki)
- Rosquilleta (paluszki chlebowe)
- Sopako (pieczywo)
- Talo (placki kukurydziane)
- Telera (bułka)
- Torta de Aceite (placki)
- Torta de Aranda (placki)
- Torta de Cañamones (placki)
- Torta de Gazpacho / Torta Cenceña (placki)
- Torta de Magras / Torta de Tajá (placki)
- Xusco (chleb)
- Zopako (pieczywo)
Sery i nabiał
- Picón Bejes-Tresviso
- Queso Afuega’l Pitu
- Queso del Alto Urgel y la Cerdaña
- Queso Arzúa-Ulloa
- Queso de Cabrales
- Queso Cebreiro
- Queso Camerano
- Queso Casín
- Queso de Gamonéu / Gamonedo
- Queso de Guía / Queso Flor de Guía
- Queso Ibores
- Queso Idiazábal
- Queso de Mahón
- Queso Majorero
- Queso Manchego
- Queso de Murcia (al Vino)
- Queso Nata de Cantabria
- Queso Palmero
- Queso Roncal
- Queso de Tetilla
- Queso San Simón da Costa
- Queso de La Serena
- Queso Zamorano
- Quesucos de Liébana
- Torta del Casar
Wędliny – Embutido (kiełbasy)
- Androja
- Androlla
- Arbiello
- Baldana
- Bisbe / Bisbot
- Bolla
- Borono
- Botiffara / Butifarra
- Botillo / Butiellu / Botelo
- Buche
- Bull
- Camaiot / Camallot / Camot / Cuixot
- Carnixulla
- Chistorra
- Chireta
- Chorizo
- Chosco / Choscu
- Donegal
- Emberzao
- Embuchado
- Farinato
- Fuet
- Girella
- Jabuguito
- Llonganissa
- Longaniza
- Madejas
- Morcilla
- Morcillejas
- Morcón
- Paltruc
- Pantrucu
- Pastor
- Patatera
- Perro
- Potrota
- Relleno de Carnaval
- Sabadeño
- Sabadiego
- Salchicha de Zaratán
- Salchichón
- Sangrigordo
- Secallona
- Sobrasada
- Sumaia
- Txistorra
- Varia Negra
- Xolis
- Zarajo
Wędliny – Jamón Serrano (szynka dojrzewająca)
- Jamón Duroc
- Jamón Ibérico
- Jamón Dehesa de Extremadura
- Jamón de Guijuelo
- Jamón Ibérico DOP Los Pedroches
- Jabugo (d. Jamón de Huelva)
- Jamón de Serón
- Jamón de Teruel
- Jamón de Trevélez
Wędliny (pozostałe) i inne mięsne przetwory
- Ajo Mataero / Ajopringue
- Cansalada
- Cecina
- Chicharrón
- Cueritos
- Hirugihar
- Lacón
- Llardó
- Lomo
- Lomo a la Orza
- Morteruelo
- Paleta
- Torrezno
- Xingar
- Xulla
Mięso, Ryby i Owoce Morza
- Acedia (ryba)
- Angula (narybek węgorza)
- Bacalao (suszony dorsz)
- Camarón (krewetki)
- Callista Chione (małż)
- Carne de Ávila (wołowina)
- Chichos (siekana wieprzowina)
- Duroc (wieprzowina)
- Ibérico (wieprzowina)
- Jurel / Xurelo / Sorella / Chicharro / Txitxarro (Ostrobok)
- Sardina Rancia / Sardina de Bota (sardynki marynowane)
- Ternasco (jagnięcina)
- Ternera de Aliste (cielęcina)
- Tonyina de Sorra (brzuszki tuńczyka)
- Xouba/Parrocha (Sardynki)
Alkohole
- Chacolí / Txakoli (wino)
- Pitarra (wino)
- Sidra (cydr)
- Sagarnoa (cydr)
- Txikiteo / Zurito
Tradycje i techniki kulinarne
- Asador (ruszt)
- Asado (metoda pieczenie/rodzaj mięsa)
- Cazuela (naczynie)
- Churrasco (metoda pieczenie/rodzaj mięsa)
- Merienda / Berenar (podwieczorek)
- Olla/Olleta (naczynie)
- Parrilla (ruszt)
- Parrillada / Torrada (metoda pieczenie/rodzaj mięsa)
- Salazón (metoda marynowania mięsa i ryb)
- Sofrito (baza samkowa)
